Boutkan is momenteel kandidaat-Kamerlid, maar heeft al even kunnen ruiken aan het echte werk: van maart tot juli dit jaar verving hij Volt-Kamerlid Marieke Koekkoek, die met zwangerschapsverlof was. Aangezien Volt momenteel op vijf zetels peilt, is er een reële kans dat Boutkan na de verkiezingen als collega van Koekkoek terugkeert in de kamer. In de tussentijd schreef hij mee aan Volts verkiezingsprogramma, dat het radicaal over de Europese boeg gooit.
Volt stelt ingrijpende hervormingen voor op de gebieden van de (Europese) rechtsstaat, energie, klimaat en migratie. Als het gaat over een verenigd Europa komt Volt met ambitieuze voorstellen, waaronder een Europese grondwet. Maar veel partijen die het goed doen in de peilingen, waaronder Pieter Omtzigts NSC, zien minder heil in de EU.
Word je er niet pessimistisch van dat Nederland weinig enthousiasme lijkt te hebben voor verregaande Europese integratie?
“We zien dat er sinds het gesneuvelde Europese grondwetreferendum van 2005 (waar Nederland en Frankrijk tegen een Europese grondwet stemde, red.) moeilijk wordt gekeken naar verdere Europese integratie. Ik zet daar wel tegenover dat jongeren heel anders naar Europa kijken. Een Pieter Omtzigt heeft vooral steun onder ouderen. Ik zie ons ook als die eerste agenderende stap. Wij zijn pas vijf jaar bezig, dat is voor een politieke partij echt kort.”
Het is de vraag of sommige gewaagde voorstellen uit Volts verkiezingsprogramma uitvoerbaar zijn. Jullie pleiten bijvoorbeeld voor een EU-zetel in de VN-Veiligheidsraad. Hoe reëel is dat?
“Dit soort vragen krijg ik altijd over nationale belangen. Ik zie mijn rol als politicus, net zoals Laurens (Dassen, lijsttrekker Volt red.), om dit verhaal te vertellen. Als wij niet continu benadrukken dat er naast een nationaal een Europees belang is, dan gaat er überhaupt niemand over nadenken of integratie een goed idee is. Wij zetten stippen aan de horizon.”
Wat betreft asiel en migratie pleit Volt voor een Europese spreidingswet, waarbij de opvang van asielzoekers en migranten wordt verdeeld over alle EU-lidstaten. Maar wat als lidstaten zoals Hongarije, dat op migratiegebied nationale regie wil houden, simpelweg weigeren om mee te doen aan zo’n systeem?
“Als Hongarije de Europese waarden blijft ondermijnen, dan moeten we ons serieus gaan afvragen of Hongarije nog wel in de EU hoort. Dan zeg je als Europese gemeenschap: of je houdt je aan Europese waarden, of je doet niet meer mee.
Migratie is een feit, dat vind ik moeilijk aan de huidige discussie. Die mensen zullen hier naartoe blijven komen. Wij bepalen alleen hoe we ermee omgaan. We zijn het meest vergrijsde continent ter wereld, dus arbeidsmigratie hebben we nodig. Help die mensen meteen een taal leren, een beroep en een huis krijgen, zodat we ze perspectief kunnen bieden.”
Als het gaat over klimaat en energie wil Volt dat de EU in 2040 klimaatneutraal is en pleiten jullie voor kernenergie. Op deze punten verschillen jullie van GroenLinks-PvdA, die toch een progressieve klimaatkoers voorstaan. Kun je dit soort fundamentele verschillen verklaren?
“2040 is voor ons geen symboolpolitiek. Wij spreken met klimaatwetenschappers en volgen hun adviezen. We hebben de vorige industriële revolutie een beetje verloren; er wordt geen telefoon geproduceerd in Europa, AI en grote techbedrijven zitten in de VS en China. We moeten dus zorgen dat we in de volgende een significante rol spelen en als eerste een groene economie opbouwen.
Wat betreft kernenergie is het bizar om te zien dat het klimaatdebat wordt vernauwd tot tien procent van de energiemix. Het huis staat in de fik en wij ruziën over het bluswater. Kernenergie speelt een rol in de optimale Europese energiemix, alleen al omdat Frankrijk met al haar bestaande kerncentrales niet anders kan.”
Volt bekijkt alles met een Europese bril. Is er eigenlijk een beleidsterrein waar meer Europa wat jullie betreft niet het antwoord is?
“Dat vind ik lastig. Misschien onderwijs of jeugdzorg. Wonen zien wij als nationaal beleid. Maar daar vraag ik me eigenlijk wel af of dat ook niet Europees bekeken kan worden. Dan kan je kijken naar een beter spreiding van landgebruik in heel Europa. Dat is interessant, maar zo staat het nu nog niet in ons programma.”
Wat jullie ook nationaal voorstellen, is een schuldenpardon. Daarbij komen alle problematische schulden van mensen in armoede te vervallen. Hoe voorkom je dat hier oneerlijk van wordt geprofiteerd?
“We hebben het hier over 600 duizend mensen in extreme schulden Die mensen zitten vaak in zwaar weer, durven geen brieven meer te openen. Tegelijkertijd zal een klein deel van de mensen altijd misbruik blijven maken van de algemene pot. De vraag is dus: wegen de paar misbruikers op tegen al die andere mensen die in ellende zitten door ons systeem van wantrouwen? Wij willen naar een samenleving van vertrouwen.”
En een van een klein beetje naïviteit?
“Zo mag je het zeggen. Maar met een schuldenpardon kunnen we in één keer alles rechttrekken. In combinatie met het basisinkomen, een gegarandeerd maandelijks inkomen van de overheid voor iedere burger, krijgen mensen dan een degelijke financiële basis krijgen om te functioneren.”
Dan een bonusvraag: Volt pleit ervoor om ezels in te zetten tegen de wolf. Leg uit!
“Dat is grappig, ik heb dit er in gezet. Mijn oom is biologisch boer in Zuid-Frankrijk. Daar worden ezels ingezet als bescherming van schapenkuddes. In Duitsland kan je al subsidie krijgen om ezels, en ook honden, te nemen als bescherming tegen de wolf. Dit staat in het programma omdat we willen laten zien dat we in een continent leven waar mensen al eeuwenlang op verschillende manieren met de wolf omgaan.”
Ben je optimistisch over 22 november en je eigen kans om in de Tweede Kamer te komen?
“Ja. Ik denk dat we minimaal wel vijf zetels gaan halen. We gaan natuurlijk voor zes. Dan ga ik inderdaad de kamer in en daar kijk ik erg naar uit.”
Eindredactie door Isa Martens
