Was hij wielrenner geweest, dan had niemand hem geloofd

Beeld: Beeld: Lisa Markslag

26 februari 2021, 11:00

Gebruik je doping als wielrenner, dan ben je een schande voor de sport. Als profvoetballer ben je hoogstens een beetje dom. Hoe zit het met doping in het voetbal? Redacteur Danielle Kliwon legt het uit.

Nadat wielrenner Alberto Contador een positieve dopingtest had afgelegd, werd hij publiekelijk aan de schandpaal genageld. Zijn tourzege werd hem afgenomen, hij kreeg een schorsing van twee jaar en men was het er unaniem over eens dat hij een schande voor de sport was. Bij keeper André Onana, recentelijk twaalf maanden geschorst wegens het overtreden van de dopingregels, lijkt het Maxima-sentiment te overheersen. Terwijl ze toch dezelfde regels hebben overtreden

Het Wereld Anti-Doping Agentschap (WADA) stelt jaarlijks een lijst op met verboden stoffen en methoden. Deze lijst is wereldwijd de standaard en wordt door alle sportbonden gevolgd. Heel simpel gezegd wordt er gesteld dat een sporter doping gebruikt wanneer de bepalingen uit het dopingreglement worden overtreden. Dat kan variëren van trainen op een andere locatie dan is doorgegeven (wielrenner Michael Rasmussen), het gebruiken van cocaïne (gymnast Yuri van Gelder) of het plaspilletje van je vriendin slikken, zoals Onana. Het idee dat positief testen op doping altijd draait om prestatieverbeterende middelen is dus incorrect.

Plaspilletje met grote gevolgen

Onana testte positief op het verboden middel furosemide, een middel dat vocht afdrijft. De keeper van Ajax was op zoek naar paracetamol, maar pakte per ongeluk een pil uit de strip van zijn vriendin. Furosemide is geen prestatieverbeterend middel, maar omdat het vocht afdrijft kan het gebruikt worden om andere verboden middelen te maskeren. Die zouden tijdens een dopingtest niet meer waar te nemen zijn in de urine. 

De UEFA hield bij haar uitspraak rekening met het ‘feit’ dat Onana het pilletje niet bewust zou hebben ingenomen, maar stelde ook dat een atleet te allen tijde verantwoordelijk is voor de middelen die hij tot zich neemt. Onana werd niet voor vierentwintig maanden, de https://redpers.nl/wp-content/uploads/2016/08/max-in-ny-1.jpgimale straf bij onopzettelijk dopinggebruik, maar voor twaalf maanden geschorst.

De uitspraak van het CAS is altijd bindend

Toch gaan Ajax en Onana in beroep tegen de schorsing bij de hoogste autoriteit betreffende doping, het Hof van Arbitrage voor Sport (CAS). Dit onafhankelijke tribunaal beslecht geschillen op het gebied van sport. Is een sportbond (of sporter) het niet eens met een uitspraak, dan kunnen zij beroep aantekenen bij het CAS. De uitspraak van het CAS is altijd bindend. Onana zou dus uiteindelijk alsnog de https://redpers.nl/wp-content/uploads/2016/08/max-in-ny-1.jpgimale straf kunnen krijgen. Tijdens zijn schorsing mag hij overigens ook niet meetrainen bij Ajax noch bij andere profclubs.

Doping in het voetbal

Hoewel er in absolute aantallen ontzettend veel dopingcontroles worden uitgevoerd in het betaald voetbal, valt het relatief gezien mee. De kans dat een voetballer die doping gebruikt tegen de lamp loopt, is kleiner dan bijvoorbeeld een wielrenner. Er zijn immers veel professionele voetballers actief, meer dan wielrenners. Het percentage positieve tests ligt in de voetballerij lager dan in andere sporten: in 2019 was 0,3 procent van de testen positief tegenover bijvoorbeeld 1 procent in de wielersport. 

Daarnaast heeft het gebruik van doping minder invloed op de prestatie van een voetballer. Een speler zal hoogstens fitter en sterker kunnen worden, maar de technische aspecten worden niet beïnvloed. Een beetje epo zorgt er niet voor dat een speler opeens kan dribbelen als Cristiano Ronaldo.

De verboden middelen van Pluisje

De vorig jaar overleden Diego Maradona werd in 1991 vijftien maanden geschorst nadat hij was betrapt op cocaïnegebruik. De Argentijnse legende leerde zijn lesje niet: tijdens het Wereldkampioenschap voetbal van ’94 testte hij positief op efedrine en de Argentijnse bond stuurde hem naar huis. Later zou Maradona verklaren dat hij positief testte door het energiedrankje Rip Fuel, maar die verklaring stelde hij in 2011 bij toen hij claimde dat het hele Argentijnse elftal aan de doping zat.

De FIFA hield rekening met zijn legendarische status

Ondanks dat het zijn tweede overtreding was, kreeg hij slechts een schorsing van wederom vijftien maanden. De FIFA hield rekening met zijn legendarische status en privé omstandigheden. Bij terugkeer in eigen land claimde Pluisje “niets meer met het voetbal te maken [willen] hebben”. In 1997 testte hij in eigen land wederom positief op verboden middelen.

Vaderlands langste schorsing

Wie denkt dat doping in het voetbal iets uit het verleden is, heeft het mis. De verloren Champions Leaguefinale van ’96 tegen het ‘schuimbekkende’ Juventus stamt uit de vorige eeuw en het is alweer twintig jaar geleden dat in 2001 niet één, niet twee, maar drie spelers van het Nederlands elftal werden geschorst nadat ze positief testten op het verboden middel nandrolon, – Jaap Stam, Edgar Davids en huidig bondscoach Frank de Boer hebben altijd volgehouden onschuldig te zijn, maar werden toch geschorst. Stam en Davids voor vier maanden, De Boer tweeëneenhalve maand. De Boer claimde dat hij het middel binnenkreeg toen hij zijn dochter insmeerde met een zalfje, Davids meende dat er nandrolon in zijn oogdruppels zat.

Maar er zijn ook recentere gevallen. Kolo Touré werd in 2011 voor zes maanden geschorst, Liverpool-speler Sakho testte positief op een vetverbrandend middel dat overigens later niet op de dopinglijst bleek te staan, Jake Livermore werd in 2015 betrapt op het gebruik van cocaïne na het overlijden van zijn pasgeboren kind en oud-verdediger van Manchester United, Rio Ferdinand, werd geschorst nadat hij een dopingtest had gemist.

Van Essens verweer dat hij het middel had binnengekregen via vitaminepillen van de supermarkt vond geen gehoor

Kevin van Essen testte in 2015 positief op hetzelfde middel als Onana. Hij werd door de Nederlandse dopingautoriteit twee jaar geschorst, wat effectief het einde van zijn carrière betekende. Zijn verweer dat hij het middel had binnengekregen via vitaminepillen van de supermarkt vond geen gehoor. Zijn schorsing was de langste ooit van een Nederlandse voetballer.

Geen uniforme strafmaat

Hoewel de dopingregels wereldwijd uniform zijn, is de strafmaat dat niet. Sportbonden bepalen zelf de straf, mits zij zich daarbij houden aan de uitgangspunten van de WADA. Zo werd Touré voor het slikken van de dieetpilletjes van zijn vrouw zes maanden geschorst door de Britse voetbalbond (FA), terwijl Onana ondanks verzachtende omstandigheden van de UEFA een schorsing van twaalf maanden kreeg. 

Ook binnen de UEFA is er verschil. Een paar dagen na de schorsing van Onana werden twee spelers van Red Bull Salzburg voor drie maanden geschorst nadat zij na interlandverplichtingen positief testten op hetzelfde middel als Onana. Evenals bij Onana was er van opzet geen sprake. Waar Onana het pilletje zelf had ingenomen, hadden de spelers van Salzburg het middel gekregen van een arts van het nationale elftal. Een sporter zou blind moeten kunnen vertrouwen op het advies van de teamarts. De spelers kregen daarom een relatief lage straf.

Een beetje dom

Hij is een goede keeper, een van de beteren. Gebruikt geen drugs, rookt niet. Behoort tot de top 10 beste keepers ter wereld. Waar zou die jongen doping voor nodig hebben, vraagt voetbalminnend Nederland zich af. Juist daarom zijn velen geneigd hem te geloven. Maar het blijft een verhaal. Net als De Boer die zijn dochtertje insmeerde, de oogdruppels van Davids en de dieetpillen van de vrouw van Touré. Had Onana wel bewust de dopingregels overtreden, dan waren hij en Ajax waarschijnlijk met hetzelfde verhaal naar buiten gekomen.

Wat de waarheid is, zal uiteindelijk alleen Onana weten.

Met medewerking van Anne Oevermans.


Steun Red Pers

Je las dit artikel gratis, maar dat betekent niet dat het Red Pers niets heeft gekost. Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.

Lees ook:

Zoeken

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.