Werkachtig op de BSO leek het wel een pandemie die zich voor mijn ogen uitspeelde. ‘Meester, kijk naar mijn Labubu,’ hoor ik al sinds afgelopen zomer, dag in, dag uit. Iedere keer kijk ik, iedere keer snap ik er niks van. De kinderen zelf zijn daarentegen dol op de beesten. Dieuwertje (4) vindt ze ‘schattig, de ogen zijn schattig’, terwijl de ander trots opschept: “Ik heb er zelfs twee. Eentje heeft een staartje en de andere niet.” Olivier (6) vertelt wat hij zo fijn vindt aan zijn Labubu: “Het zijn monsters, maar die van mij beschermt mijn kamer.”
Ook bij deze hype lijken de kinderen een sociale druk te voelen om mee te kunnen doen. Zo wil Hugo (5) er eentje voor Sinterklaas: “Want ik heb er nog geen.” Het blijkt dat er meerdere redenen zijn waarom kinderen snakken naar een Labubu. Maar wat is het naast meer dan een gek beest? Wat zorgt voor deze hype rondom een fysiek product in een steeds digitalere wereld? En wat betekent dit voor ons —Gen Z’ers— die net buiten de boot vallen?
Internethype met vlijmscherpe tanden
Dit laatste ervaarde ik enorm, en dat voor de eerste keer ooit. Terwijl het geestige van de meme-cultuur me nooit is ontsnapt, van Italian Brain Rot tot de laatste internethype: het oproepen van de getallen tussen de vijf en acht gepaard met opgeheven handgebaren met de palmen omhoog. Het fenomeen van de Labubu schiet in mijn ogen volledig de plank mis. Toch kreeg ik er laatst weer een in m’n handen gedrukt en kon ik zintuiglijk het gevaarte in me opnemen.
Negen tanden. Vlijmscherp. Oren stijf, omhoogreikend. Met een ondeugende blik staart het beestje dwars door me heen. Alhoewel, deze knijpt zijn ogen dicht, maar je weet dat de ogen op de loer liggen. Doordringend, ongenadig. Rode, ronde neus. Blozende wangen. Is het beestje gespannen, of geniet het van mijn ongemak? De armpjes kort, op mij gericht, vragend om een onaangename omhelzing. Achterbaks glimlacht het mij toe. Wat wil het van me, wat heb ik gedaan om dit te verdienen? Er blijft vooral één gedachte hangen: wat moet dit voorstellen, wie heeft dit verzonnen, en waarom?
Vergelijking brengt verrijking
Wat is het beestje nou eigenlijk? De Labubu zelf is afkomstig uit HongKong, waar de kunstenaar Kasing Lung de beestjes de wereld in bracht in zijn boek The Monsters in 2018. Waarin origineert de hype? Het blijkt de culturele impact van het beestje te zijn. De karakteristieke trekjes van het beest maken het een boegbeeld voor moderne streetwear, popcultuur en kunst. Dit maakt het ook een duur product, met een prijs rond de 40 euro.
Het wereldwijde fenomeen is er daarom ook in geslaagd om het Nederlandse landschap te infecteren. Dit laatste leidt tot een verhoogde blootstelling van het beestje, dat snel de hartjes van de jongere generaties verovert en zo de hype voort zet. Cijfers bewijzen dat de vraag naar Labubu’s in Nederland merkbaar is gestegen. Zo blijven zoektermen als ‘Labubu kopen’ hoog.
De aantrekkingskracht van de beestjes lijkt zich in de vergelijking te verschuilen. Vooral het fenomeen ‘schattige monsters’ is iets wat altijd al populair is geweest, tenminste in mijn jeugd. Kijk bijvoorbeeld naar verschillende Pokémons of personages uit films zoals Stitch van Lilo & Stitch. Ook lokaal ervaarden Nederlanders een soortgelijke hype met de Wuppies, dé verzamelactie van de Albert Heijn voor het WK in 2006. Wat ze gelijk hebben met elkaar? Het zijn allemaal monsters, aliens, of in ieder geval gekke beesten, maar ze worden allemaal als schattig ervaren.
De ogen van de waarnemer
Terwijl kinderen op de BSO het een lief of zelfs beschermend beest vinden, kan de Labubu voor de onwetenden als een ondeugend beest ogen. Wellicht is het een soortgelijke kwestie als de Gremlins, de befaamde monsters uit de kerstfilm uit 1984, die lijken op lieve onschuldige knuffels maar die door de doorbreking van wat verboden regels zo in monsters veranderen. Schattig of afschuwelijk, het is maar hoe je het bekijkt.
Dat werd bevestigd toen een kind op de BSO een knuffel in Labubu-formaat uit haar zak viste: Een Stitch. Daarmee ontstond een kruising van twee multiversums. De ene een klassieker van een Disney film uit 2002, de ander een popculture fenomeen als geen ander. Zo leeft de geliefde monstershype door met de komst van de Labubu. Wellicht biedt dit me wat rust wanneer ik er de volgende keer eentje zie, en kan ik met een glimlach terugdenken aan de vele fietstochten naar de Albert Heijn, snakkend naar het uitbreiden van mijn Wuppie collectie.
Eindredactie door Romée Pietersen
