In de Ventilator Cinema van OT301 stroomt het sensueel geklede publiek binnen; rode en zwarte korsetten, jarretels en netkousen zijn de orde van de avond. Naast de ingang van de zaal staat een tafel vol minder sensuele props: feesttoeters en -hoedjes, wc-rollen en kranten, voor het publiek om mee naar binnen te nemen. Die-hard Rocky-fans en nieuwsgierige Rocky Virgens vullen vol verwachting de zaal.
Als je de levendige zaal ziet, zou je niet denken dat The Rocky Horror Picture Show, gebaseerd op de musical The Rocky Horror Show van Richard O’Brien, bijna een halve eeuw geleden in première ging. In de campy film staan vrijheid van expressie, seksuele bevrijding en het doorbreken van traditionele genderrollen centraal. Zo stelt het hoofdpersonage, de extravagante en charismatische Dr. Frank-N-Furter, zich voor als “sweet transvestite” van de planeet Transseksueel uit de melkweg Transsylvanië. Door de openlijke en speelse benadering van thema’s als seksualiteit, genderidentiteit en non-conformiteit —onderwerpen die destijds zelden zo expliciet en zonder oordeel op het witte doek verschenen — werd Rocky Horror als schokkend bestempeld en flopte snel. Gelukkig besloot Fox de film om middernacht te vertonen. Deze Midnight Screenings in het Waverly Theater in New York, waar fans verkleed kwamen, meezongen en hun eigen call-back lines introduceerden, redden de film. Onder leiding van die trouwe fanbase groeide Rocky Horror uit tot de iconische cult classic zoals wij die in OT301 beleefden.
Nadat de lichten zijn gedimd, paradeert een prachtige dragqueen in roze snoepmeisjeskostuum, de “shadowcast”, richting het scherm. Aldaar start ze haar lipsync-performance. Ze danst sierlijk terwijl op de achtergrond de openingsscène van de film wordt vertoond. De opwinding groeit en het publiek zit op het puntje van hun stoel. Dan verschijnt de verteller in beeld en zwelt het geluid vanuit het publiek aan: “Boring!” en “Where is your neck?” zijn de bekende “call-back-lines” die de Rocky-fans naar het scherm roepen. The Rocky Horror Picture Show is begonnen.
Rituelen
Rocky Horror draait om publieksparticipatie en vaste rituelen. Het publiek is geen seconde stil, constant klinkt het geroep van call-back-lines en het getoeter met feesttoeters. Stilzitten is er ook niet bij; wanneer het nummer “Time Warp” begint, staat de hele zaal op en danst mee. Na de mummie-scène krijgt de zaal een make-over van alle wc-rollen die het publiek de lucht in gooit. Jeike (26), half Amerikaans en half Nederlands, vertelt dat ze nog nooit eerder een plek in Nederland heeft gevonden waar Rocky Horror net zo levendig wordt vertoond als in de VS. “Hier was het gewoon echt, de mensen zijn zo eager om mee te doen.”
De rituelen creëren een sterk gevoel van gemeenschap. De Rocky Virgins, herkenbaar aan de rode V van lippenstift op hun wang, maken zich de absurde rituelen snel eigen. “We zitten in een cult en we gaan er helemaal in op,” zegt Virgin Casper Gigovski (20). Daarnaast nemen de die-hard Rocky-fans de minder ervaren bezoekers overal in mee. Wanneer het publiek krantjes boven hun hoofd vouwt om het hoofdpersonage Brad die schuilt voor de regen na te doen, merken wij dat we vergeten zijn een krant van de props-tafel mee te nemen. Gelukkig nodigt onze buurvrouw ons uit om onder haar krant te schuilen. Zo zitten we knus met z’n drieën onder een opengeslagen krant volledig op te gaan in de film.
Gemeenschapsgevoel
Dit gevoel van gemeenschap is precies waarom The Rocky Horror Picture Show voor velen zo bijzonder is. Rocky Horror biedt een ruimte voor iedereen, ongeacht wie ze zijn of hoe ze zich identificeren, om volledig zichzelf te zijn. Organisator Longsaf (33) legt uit: “Rocky is altijd een veilige plek geweest voor de buitenbeentjes, de freaks en de nerds om samen te komen en zichzelf te kunnen zijn.” Ook Mathilde (26) voelt zich door Rocky bevrijd omdat ze hier kan zijn wie ze wilt zijn, “Overdag ben ik docent en zou ik mij nooit zo kunnen vertonen.” Mathilde is gekleed in korset en doorschijnend vestje. “Rocky Horror is de plek waar ik anders kan zijn dan overdag.”
Door deze viering van anders-zijn speelt Rocky Horror al decennialang een belangrijke rol in de queer community. Sebastian Sutherland (30): “Als transpersoon is de film zo bevrijdend en geweldig; er worden allerlei alternatieve mensen getoond die genderexpressie en gender-non-conformiteit vieren. De film moedigt mij echt aan om gewoon jezelf te zijn.” Ook vertelt die over het belang van hoe de film verschillende seksualiteiten representeert. “Het was de eerste keer dat ik iemand openlijk biseksueel op het scherm zag, en dat voelde als een groot feest.”
Blijvende relevantie
Terwijl de wc-rollen en andere props her en der over de zaalvloer verspreid liggen en de shadowcast voor de laatste keer haar lipsync-performance opvoert, wordt het duidelijk waarom The Rocky Horror Picture Show de langstlopende film in de geschiedenis is. Voor fans voelt Rocky Horror als een viering van wie ze zijn en de ruimte die ze voor zichzelf en elkaar creëren. Voor Rob Beuzekom (57), die de film inmiddels al negen keer heeft gezien, blijft de boodschap van Rocky relevant. “Jezelf zijn kan nog steeds niet overal.”
Het licht gaat aan en het publiek verlaat de zaal, terwijl ze onderweg naar de uitgang nog snel elkaars prachtige outfits op de camera vastleggen. Eenmaal buiten staat de druilerige alledaagsheid van de Overtoom in schril contrast met de vrolijke vreemdheid van de afgelopen twee uur. Het is alweer uitkijken naar de volgende vertoning.
Gelukkig wil OT301 de film vaker vertonen, want ook buiten Halloween om blijft Rocky Horror belangrijk. De vertoning biedt een onmisbare ruimte om samen te komen, anders te zijn en dit alles te vieren — juist in een tijd waarin queerrechten onder druk staan door de opkomende populistische politiek. Organisator Longsaf benadrukt “Als tijden zwaar zijn, zoals nu, is gemeenschap alles wat we hebben.”
Eindredactie door Robin Jansen
