“Bent u klar fur 60 minuten punk unt feminismus?” schelt het door de zaal. Uit de respons is een volmondige ja op te maken. Veel keuze heeft het publiek ook niet. Als je twee woorden moet gebruiken om de band te omschrijven, zul je bijna de facto uitkomen op punk en feminisme. Vanavond staan ze in een benedendekszaal van een uit 1951 stammend oud Brits lichtschip. Muf, maritiem, masculien, maar geenszins misplaatst voor de act van de avond.
Een spoedcursus hamstervlees. De band bestaat uit vijf leden en vloeit voort uit het bredere theatercollectief Club Gewalt. De kiem van de act ligt bij het Duitse punk-icoon Nina Hagen, wiens maatschappijkritische en theatrale signatuur onmiskenbaar aanwezig is. Ook onmiskenbaar aanwezig is het hamster-Deutsch, een vernederlandsing van het Duits, want het Duits klinkt gewoon perfect, maar de Nederlanders moeten het wel snappen, aldus Hameleers. Bovenal is de band boos, ofja, boos op de maatschappij, zacht voor de vrouw: “Herr Hamsterfleisch eert die frau, auch die frau die ein beetje lastig te lieben is.”
Gekke, Duitse punkers
De band weet in haar outfits te provoceren, al zij het met een scheutje humor. Op komen de drummer in een leren tuigje met een singuliere nepborst puik voorop, de gitarist met varkensoren in een jockstrap gehesen, en Hameleers zelf in een doorschijnend shirt onder een lange leren jas. Saillant is het kunstmatige schaamhaar dat weelderig de kop opsteekt uit haar pakje, en wat gaandeweg het optreden steeds meer weg heeft van de plaats delict van de slachting van bovengenoemd varken. Want ja, “blut ist gut!”, grunt ze.
De esthetiek is overduidelijk die van de gekke, Duitse punkers. Maar, het zijn vooral ook echt theatermakers. De lichaamstaal is overdadig pur sang, en de nummers wisselen zich af met gespeelde onderonsjes. Er wordt bier gehaald midden in de show, er is tijd voor een college krauspunktdenken, (lees: intersectionaliteit), en de stem van Hameleers bevindt zich dikwijls een octaaf hoger of lager dan haar natuurlijke startpunt.
‘Als we het maar spelen en menen‘
In dat theatrale boeit de band. Het toneelspel, de act, is zeer zichtbaar. De muziek verdwijnt enigszins naar de tweede rang. “Het maakt niet uit hoe goed we het spelen, als we het maar spelen en menen,” beaamt Hamelaars. “We dagen onszelf ook graag uit, dat we bijvoorbeeld overdag in onze kelder gaan schrijven, en dat dan ‘s avonds meteen spelen. Er zijn bepaalde teksten voor vanavond ook pas net geschreven.”
Het is lompe punk ten top. Hier staat geen vakkundige band, maar er speelt zich ook zeker geen voorstelling af. Juist in die ruimte, spelend met genre en gender, weet de band te overtuigen. En komt de boodschap over.
Een lesje hedendaags feminisme
Want het draait uiteindelijk om die boodschap, om het publiek een lesje hedendaags feminisme bij te brengen, om te laten zien hoe je als vrouw ruimte in kan, en mag nemen. Je hoeft niet in een keurslijf te passen, jezelf uithongeren maakt je zwak en gewillig. Je bloed mag rijkelijk vloeien. Je mag ruimte innemen, je mag schreeuwen, opstandig zijn, je mag zoveel seks hebben met wie je wil, en als iemand je een heks noemt dan mag je dat als een compliment opvatten.
Het figuur van de heks is dan ook belangrijk voor de band. Tussen 1450 en 1750 zijn er onder het mom van heksenvervolging tienduizenden mensen vermoord, schrijft de Volkskrant, van wie naar schatting zo’n 80 procent vrouwen waren. “Daar doet men te lacherig over,” zegt Hameleers. “Er zijn heel veel vrouwen gedood, gewoon omdat ze vrouw waren, krachtig waren, potentie hadden en zich uitspraken over dingen. En je kon nooit bewijzen dat je het niet was, je werd een heks genoemd en je werd gedood. Ik probeer het woord heks eigenlijk terug te claimen. Juist in het lelijk zijn, in het ouder worden, in het erbuiten vallen, in het luid en boos en onaangepast zijn, zit iets heel moois.”
Groot ontroeren
Tegen het eind van het optreden wordt duidelijk dat naast het vulgaire, humoristische feminisme de band ook excelleert in de taal van de epos. De langere nummers Die Brennende Frau am Berg en het nieuwe La Loba bevatten paganistische verzen over brandende heksen en blootvoetse wolfsvrouwen. De nummers zijn aardser, heidens, verhalend, beginnen voorzichtig maar bouwen richting hoogtepunten waarbij te voelen is dat ook bij deze van nature toneelspelers rauwe emotie de ruimte krijgt.
“We houden van epische en grote gebaren, maar ook dus echt van groot ontroeren,” zegt Hameleers. “Het zit hem in het mythische, het kunnen baren, kunnen creëren. Dat zijn voor mij ook delen van de vrouw. Grootse dingen.”
Uiteindelijk wordt de band ook een luchtigere dosis ironie op een zilveren schaaltje aangereikt. Dit in de vorm van de boomlange, luidruchtige man van middelbare leeftijd die tijdens het college krauspunktdenken niet onopgemerkt wegloopt om bier te halen voor zichzelf en zijn compagnon. Zijn functie tijdens het optreden is onomstreden; hij is het ijkpunt van de maatschappij waartegen Herr Hamsterfleisch zich afzet. Moge het duidelijk zijn, feminisme is nog nodig, ook bij een concert over feminisme.
Eindredactie door Isa Martens
