Redacteur Machteld van der Lecq sprak verschillende studenten over hun ervaringen met Proctorio, het programma dat de Universiteit van Amsterdam (UvA) gebruikt om fraude tijdens het maken van online tentamens te voorkomen. Een privacy-nachtmerrie, of een prima oplossing?
Online surveillance, ofwel ‘proctoring’, is een manier om studenten op digitale wijze in de gaten te houden tijdens het maken van een tentamen. Zo kunnen tentamens die al maanden wegens het coronavirus waren uitgesteld toch plaatsvinden, zonder dat er een risico ontstaat dat er straks gesproken wordt van een ‘coronadiploma’. Top! Toch?
Niet iedereen leek het hiermee eens te zijn: de Centrale Studentenraad (CSR) van de UvA spande eind mei een kort geding aan tegen het College van Bestuur, omdat er zorgen waren over het waarborgen van de privacy van studenten. Onderdeel van proctoring is namelijk het maken van video- en audio-opnames. Ook scant het programma je hele kamer, om te controleren of er geen aantekeningen of andere verboden hulpmiddelen binnen handbereik zijn.
Een rondje door de kamer maken
Hoe werkt het maken van een tentamen met Proctorio precies? Door de UvA wordt er een demo aangeboden, waarmee studenten in de periode voorafgaand aan hun eerste Proctorio-tentamen alvast kennis kunnen maken met het programma. Door middel van de demo wordt duidelijk of je computer geschikt is voor het programma en of alles naar behoren werkt. “Het is wel goed dat ze dat doen,” zegt UvA-student Luuc Hulsebosch (23) hierover. “Bij mij bleek dat het programma mijn laptop niet goedkeurde.”
Hulsebosch maakte voor zowel zijn studie Econometrie als de studie Economie en Bedrijfskunde drie tentamens met Proctorio. Hij vindt dit een goed alternatief onder de huidige omstandigheden.
Hoe verloopt het tentamen met proctoring precies? “Ter identificatie moet je eerst je collegekaart laten zien, waarvan een foto wordt gemaakt,” zegt Hulsebosch. “Daarna gebeuren er vier dingen: Proctorio checkt je internetconnectie, of je geen andere tabbladen hebt openstaan, of je computer genoeg geheugen heeft en of je microfoon aanstaat. Vervolgens moet je een soort rondje maken met je laptop zodat de hele ruimte in beeld is. Dan kun je aan je tentamen beginnen.”
Niet naar buiten durven kijken
Hoewel proctoring zo op het eerste gezicht een goede tijdelijke oplossing lijkt, maken veel studenten zich zorgen over hun privacy. In een interview met NRC Handelsblad is bijvoorbeeld te lezen dat student en CSR-lid Maya Moreno weinig vertrouwen heeft in het privacybeleid van de universiteit.
Zij geeft aan dat ze zich na het installeren van Proctorio afvroeg tot welke gegevens het programma precies toegang heeft. Om zo zeker mogelijk te zijn dat er geen gevoelige informatie te zien is wanneer er wordt meegekeken op je beeldscherm, moet je dus eerst alles reorganiseren. Ook was ze elke keer dat ze tijdens het tentamen even naar buiten keek bang dat ze van fraude verdacht zou worden.
Hoewel proctoring zo op het eerste gezicht een goede tijdelijke oplossing lijkt, maken veel studenten zich zorgen over hun privacy
Deze en andere privacybezwaren leidden uiteindelijk tot het aanspannen van een kort geding door de CSR. Op 29 april laat de studentenraad in een brief aan het College van Bestuur weten dat ze het filmen van de studentenkamer, het maken van een room scan en het delen van het computerscherm gedurende het maken van een tentamen, als zeer vergaande maatregelen beschouwt. Daarnaast geeft de CSR aan bezorgd te zijn dat studenten gedwongen worden om akkoord te gaan met proctoring, omdat er geen alternatief wordt geboden. Hierdoor staan studenten voor een keuze tussen twee kwaden: privacyschending of studievertraging.
Even wennen
Tamar Kaptein (23) zit niet op studievertraging te wachten; ze zit in haar laatste jaar en wil zo snel mogelijk afstuderen. Ze studeert zowel Filosofie als Economie aan de UvA en maakte voor de laatstgenoemde studie meerdere tentamens met Proctorio. “Natuurlijk waren er wat privacybezwaren, maar die verdwenen toch een beetje naar de achtergrond omdat ik gewoon mijn tentamen wilde maken,” zegt ze.
Business Economics-student Wessel Koot (23) vond het in eerste instantie ‘wel even wennen’ om thuis tentamens te maken en met Proctorio te werken. “Je moet met je webcam je kamer laten zien, dus je vraagt je wel af of je van tevoren nog even moet opruimen.”
Bij zijn eerste twee tentamens kon hij niet teruggaan naar vorige vragen in het tentamen, om te voorkomen dat er gefraudeerd zou worden met de antwoorden. Maar zo konden studenten niet van tevoren het volledige tentamen inzien. “Na de eerste twee tentamens zo gemaakt te hebben, hebben we erover geklaagd en is dit gelukkig aangepast,” zegt Koot.
Op 11 juni heeft de rechter besloten dat er bij het gebruik van Proctorio door de UvA geen sprake is van een onrechtmatige inbreuk op privacy
Prima oplossing
Koot geeft aan er vertrouwen in te hebben dat de universiteit goed met zijn gegevens omgaat. Medestudenten Kaptein (filosofie) en Hulsebosch (econometrie) delen dit vertrouwen. De gebruikte software voldoet aan strenge regels, en de gegevens van studenten worden slechts voor een korte periode opgeslagen. Daarnaast worden de beelden alleen bekeken wanneer Proctorio aangeeft dat hier reden voor is, waardoor de meeste opnames door niemand gezien worden.
De studenten waren zich bewust van de privacybezwaren en het kort geding van de studentenraad, maar het kunnen maken van hun tentamens woog toch zwaarder. In hun omgeving lijken veel medestudenten er op een vergelijkbare manier in te staan: zij zijn blij dat ze door proctoring eindelijk weer verder kunnen met hun studie, in plaats van in onzekerheid af te wachten.
Wie de privacyverklaring van de UvA met betrekking tot online proctoring erop naslaat, ziet dat mogelijke bezwaren in acht zijn genomen bij het maken van de keuze voor Proctorio. Het programma heeft namelijk geen toegang tot de gemaakte beelden, omdat alle data versleuteld zijn. De beelden zijn alleen toegankelijk voor geautoriseerde UvA-medewerkers, zoals leden van de examencommissie. Daarnaast worden gegevens https://redpers.nl/wp-content/uploads/2016/08/max-in-ny-1.jpgimaal dertig dagen bewaard op Europese servers, en worden deze daarna automatisch verwijderd.
Op 11 juni heeft de rechter besloten dat er bij het gebruik van Proctorio door de UvA geen sprake is van een onrechtmatige inbreuk op privacy. De universiteit mag dus doorgaan met het gebruik van de surveillance-software om te voorkomen dat tentamens nog verder uitgesteld moeten worden. Hulsebosch vindt dit een prima oplossing: “De universiteit moet op dit moment natuurlijk roeien met de riemen die ze heeft.” Er moest hoe dan ook een alternatief voor fysieke tentamens worden gevonden, benadrukt hij. “Ik ben in ieder geval blij dat ik nu gewoon kan afstuderen,” zegt Kaptein.
