De Nationale Ombudsman publiceerde in 2020 een rapport over problemen die Caribische studenten ervaren wanneer zij een studie starten in Nederland. Een van de adviezen uit dit rapport was het invoeren van een BSN-nummer zodat studenten makkelijker gebruik kunnen maken van online overheidsdiensten. Merel Kaptein, woordvoerder van de Nationale Ombudsman, vertelt dat studenten zonder BSN-nummer geen bankrekening kunnen openen en geen Nederlandse zorgverzekering afsluiten, ondanks hun Nederlandse paspoort. Hierdoor kwamen zij niet in aanmerking voor zorgtoeslag. Veel studenten vroegen deze toeslag toch aan en kregen later terugvorderingen, wat tot financiële problemen leidde. Uiteindelijk leidde dit ook ertoe dat veel studenten voortijdig hun studie afbraken.
Ingewikkelde verhuizing
Rinus Huijsen (22) verhuisde in 2020 vanuit Curaçao naar Nederland om Geneeskunde te studeren aan de Vrije Universiteit. Door de coronapandemie kon hij de selectieprocedure volledig online doen. “Het was een barrière geweest als ik speciaal had moeten vliegen naar Nederland terwijl ik nog niet wist of ik geselecteerd zou worden.” Huijsen is opgegroeid op Curaçao, met een Nederlandse vader. “Op de middelbare school kregen we wel voorlichting over studeren in Nederland, maar niet intensief,” vertelt hij.
Vanuit Curaçao naar Nederland verhuizen was best ingewikkeld. “Ik kon destijds een Studielink-account aanmaken, maar zonder BSN-nummer was het pas mogelijk om in Nederland veel dingen te regelen.” In de zomer voordat hij zijn bachelor zou starten, vertrok Rinus daarom al naar Nederland met zijn ouders voor vakantie. Zo had hij de tijd om zich in te schrijven bij de gemeente, een BSN-nummer aan te vragen, en een bankrekening te openen. “Toen ik eenmaal een BSN-nummer had ging alles met DUO veel makkelijker. Ik had geluk dat mijn vader wist hoe het hier werkt in Nederland. Als je dat allemaal voor het eerst zelf moet uitzoeken, dan is het heel erg lastig.” Huijsen is inmiddels begonnen aan zijn tweede studie in Nederland.
Belangrijke ontwikkelingen
In Curaçao krijgen niet alle inwoners een BSN-nummer toegewezen, omdat het een zelfstandig land is binnen het Koninkrijk. Wel zijn er volgens Kaptein belangrijke ontwikkelingen geweest naar aanleiding van het rapport om ongelijkheid tussen Nederlandse studenten en studenten uit het Caribische deel van het Koninkrijk te verminderen. DUO is sinds april 2024 een aangewezen bestuursorgaan en heeft daarmee de bevoegdheid om BSN-nummers toe te kennen aan studenten uit het Caribische deel van het Koninkrijk wanneer zij studiefinanciering aanvragen. Volgens Tea Jonkman, woordvoerder van DUO, kunnen zij door het BSN-nummer tegenwoordig al vóór vertrek online een afspraak voor inschrijving bij de gemeente en een bankrekening openen.
Afgelopen mei is een online tool gelanceerd door de Rijksoverheid waarmee Caribische studenten via een online tool snel kunnen zien welke zaken zij moeten regelen voor hun studie in Nederland.
Sinds de publicatie van het rapport van 2020 zijn een aantal belangrijke stappen gezet voor Caribische studenten die in Nederland gaan studeren. Op de BES-eilanden is vandaag de juridische basis gelegd om niet alleen studenten toegang te geven tot digitale overheidsdiensten, maar op termijn alle inwoners. Daarmee wordt de administratieve barrière voor Caribische Nederlanders aanzienlijk verkleind.
Eindredactie door Eke Dros
