Verzonken kosten? Overstromingsrisico kan de woningmarkt nog ingewikkelder maken

Nederland heeft na de watersnoodramp in 1953 fors geïnvesteerd in de Deltawerken. Dit imposante verdedigingssysteem beschermd ons land tegen de hoge zeespiegel. In 2021 bleek dat het gevaar niet alleen van de zee komt: in Limburg zorgde extreme neerslag voor grote overstromingen. Zeker met het oog op klimaatverandering, kunnen rivieren vaker buiten hun oevers treden. Dit soort overstromingen zijn moeilijker te beheersen omdat er geen ruimte is voor een grote dijk in het binnenland. In een recent rapport kwam de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) met de dringende oproep om klimaatverandering expliciet mee te nemen in financiële risicoanalyses. Dit zou de woningmarkt mogelijk ingrijpend veranderen.

Overstroom jij?

Om Nederlanders bewust te maken van hun kwetsbaarheid, lanceerde Rijkswaterstaat de website Overstroomik.nl. Daar kun je zien hoe hoog het water bij jouw adres kan komen te staan. In Rotterdam aan de Linker Rottekade kan het water bijvoorbeeld tot 4,5 meter stijgen. Toch staan juist op deze plek prachtige huizen tegen een vraagprijs van een paar miljoen. De woningmarkt lijkt niet te reageren op de overstromingen in Limburg of de stijgende zeespiegel. Moeten huizenkopers hier wel rekening mee houden?

‘Huizen aan het water zijn juist populair. Dat drijft de prijs op’

Sander Burgers, woningmarkteconoom bij ING, ziet juist dat een ligging aan het water aantrekkelijk is voor koper “Huizen aan het water zijn juist populair: mensen betalen graag extra voor een woning met uitzicht over de rivier. Dat drijft de prijs op. Tegelijkertijd zorgt het bewustzijn van overstromingsrisico’s voor een kleine verlaging van de prijs. Deze doorrekening is echter minimaal, een paar procenten.”

Waterlabels als oplossing?

Verkopers en makelaars hoeven momenteel niet te informeren over waterrisico’s. Sommige hypotheekverstrekkers pleiten dan ook voor een zogenaamd waterlabel, vergelijkbaar met het energielabel, waarin duidelijk te zien is wat de waterrisico´s zijn van een huis. Als een huis in een hoogrisicogebied ligt bijvoorbeeld, krijgt het waterlabel C of D. Hiermee kunnen kopers een geïnformeerde afweging maken. Toch stelt Ferdinand Diermanse, expert overstromingsrisico’s bij Deltares, dat deze labels nog niet zo ver zijn: “Je kunt wel grof zeggen of een gebied risicovol is, maar echt per huis bepalen hoe groot het risico is, is veel lastiger. Dat hangt van de ondergrond, fundering en lokale situatie af. Overstromingen zijn makkelijker te voorspellen dan funderingsschade.”

Koper blijft zelf verantwoordelijk

Het overstromingsrisico in Nederland is vooralsnog zeer klein. Toch is geen enkel systeem waterdicht, en kunnen extreme weersomstandigheden voor grote schade zorgen. Volgens de OECD moet de woningmarkt deze risico’s in de toekomst nadrukkelijker meewegen. Maar totdat waterlabels geïmplementeerd worden en makelaars verplicht zijn om potentiële kopers te informeren over de risico’s, is het aan de koper om de afweging te maken of dat droomhuis aan het water een goede investering is, of dat het over een paar jaar verzonken kosten worden.

Eindredactie door Eke Dros