“Door zijn belachelijk, krankzinnig en dom beleid komen er mensen ons land binnen die onze eigen burgers vermoorden op een niveau dat we nog nooit hebben gezien.” Voormalig president Trump viel president Biden tijdens het eerste presidentiële debat op 27 juni meerdere keren aan op zijn immigratiebeleid. Het maakte niet uit of het op dat moment over de economie, gezondheidszorg of oorlogsveteranen ging. Trump leek elke keer terug te vallen op het immigratiebeleid van zijn rivaal.
Makkelijk doelwit
Een slimme strategie, want ook voor de aankomende presidentsverkiezingen is immigratie een belangrijk thema. Volgens Jane Lilly Lopez, assistant-professor Sociologie bij Brigham Young University in Utah komt dit omdat het makkelijk is immigranten de schuld te geven wanneer het bijvoorbeeld met de economie of woongelegenheid niet goed gaat. “Ze zijn een makkelijk doelwit, ook om de aandacht af te leiden van andere groepen en instellingen die daadwerkelijk de problemen veroorzaken.”
Lizbeth de la Cruz Santana, assistant-professor in het Department of Black and Latino Studies op Baruch College (CUNY) in New York voegt daaraan toe dat het ook komt door de, veelal door conservatieve politici, ingeboezemde angst voor immigranten: “Trump versterkte deze gevoelens tijdens het debat door te zeggen dat ‘illegale immigranten’ Amerikaanse burgers vermoorden,” zegt De La Cruz Santana. “Natuurlijk overdreef hij, maar die angst kan er wel voor zorgen dat mensen denken ‘misschien is hij de beste kandidaat, want hij zal er tenminste iets aan doen’.” Dat veel opmerkingen van Trump over immigratie onjuist of misleidend waren, maakt dan weinig uit. Zo overdreef hij het aantal immigranten dat tijdens Bidens presidentschap het land binnenkwam en is de bewering dat immigranten naar verhouding meer misdaden plegen niet waar.
‘Je kunt iemands behoefte om een land te ontvluchten niet bureaucratiseren’
Toch scoort Biden slecht op het onderwerp immigratie: in januari was maar 18 procent van de Amerikanen het eens met zijn immigratiebeleid. De moderator van het debat vroeg Biden of de Amerikaanse kiezers hem wel kunnen vertrouwen om de situatie aan de zuidelijke grens op te lossen. Biden verwees in zijn antwoord naar zijn pogingen om een door beide partijen gesteunde wet te bewerkstelligen die de situatie aan de grens zou kunnen verbeteren. Zijn laatste poging werd in februari, onder de politieke druk van Trump, door de Republikeinen op het laatste moment tegengehouden.
Uitvoerende bevoegdheden
Het aantal mensen dat illegaal de grens oversteekt, is tijdens Bidens presidentschap gestegen. Met de naderende verkiezingen voelde Biden de noodzaak om in actie te komen. Op 4 juni besloot hij per decreet om de situatie aan de grens aan te pakken. Biden gaf aan dat hij zijn uitvoerende bevoegdheden moest inzetten, omdat het Congres er niet in was geslaagd een bipartisan wet aan te nemen. De maatregel houdt in dat de grens wordt gesloten wanneer er dagelijks meer dan 2.500 migranten de VS binnenkomen. Iedereen die daarna illegaal de grens oversteekt, wordt teruggestuurd zonder de kans om asiel aan te vragen. Uitzonderingen zijn er voor alleenreizende kinderen, mensen die gevaar lopen in hun thuisland, en degenen met acute medische aandoeningen.
Lopez zegt dat veel mensen proberen van de huidige situatie aan de grens een crisis te maken. “Natuurlijk worden immigratieambtenaren bedolven onder het werk en moeten mensen jaren wachten op een afspraak met een immigratierechter. Maar deze beslissing gaat daar niks aan veranderen.” Ze verwacht dat er juist meer chaos, ontbering en gevaar gecreëerd wordt voor mensen die hulp zoeken. “Je kunt iemands behoefte om een land te ontvluchten niet bureaucratiseren.”
Nog een maatregel
Twee weken later kondigde Biden een nieuwe maatregel aan. Illegale immigranten die al jaren in de VS wonen en getrouwd zijn met een Amerikaanse burger kunnen een aanvraag indienen om legaal in het land te verblijven en te werken. Ongeveer 500.000 mensen zouden hiervan kunnen profiteren. Met dit progressieve besluit probeert Biden duidelijk het vertrouwen van progressieve en gematigde Democraten én de latino’s terug te winnen.
De La Cruz Santana ziet dit beleid als een soort goedmaker voor de eerdere strenge maatregel. “Ik wil niet zeggen dat het een politieke stunt is, maar het is zeker een strategie. De overheid neemt niet altijd beslissingen uit goede wil, maar dit is zeker iets wat deze groep immigranten kan helpen.” Lopez ziet dat de Biden-regering probeert de twee beleidslijnen met elkaar te verbinden. “Aan de ene kant maken ze het moeilijker voor mensen hier te komen, aan de andere kant willen ze laten zien dat ze ook mensen helpen.”
Kritiek vanuit alle hoeken
Een dag voor het eerste debat op 27 juni was het aantal migranten dat illegaal de zuidelijke grens overstak met 40 procent gedaald, tot het laagste niveau van Bidens presidentschap. De Biden-regering schrijft deze daling toe aan de maatregel van 4 juni. Het is nog maar de vraag of dit zo blijft. Bovendien daalden de cijfers in de maanden voor de maatregel ook al, mede door strengere handhaving aan de grens door de Mexicaanse overheid.
Los van deze cijfers krijgt Biden vanuit beide ideologische kanten kritiek. Veel progressieve politici en academici vinden de maatregel van 4 juni te ver gaan en liberale organisaties als de American Civil Liberties Union hebben een rechtszaak tegen Biden aangespannen. Ze vergelijken het met Trumps immigratiebeleid en achten het in strijd met het Amerikaans en internationaal recht. Conservatieve politici en organisaties vinden juist dat hij niet ver genoeg gaat. De maatregel kent volgens hen te veel uitzonderingen en is volgens Republikeinse leiders in het Huis van Afgevaardigden daardoor een wanhopige poging zijn dalende peilingen te stabiliseren.
‘Het is moeilijk om hoop te vinden in beide regeringen’
Hoewel 40 procent van de Amerikanen de maatregel om de grens te sluiten goedkeurden, heeft het over het algemeen weinig effect gehad op de kiezers. Uit een peiling na het debat blijkt dat maar 28 procent van de ondervraagden vindt dat Biden immigratie beter zou afhandelen dan Trump. 50 procent denkt dat Trump het beter zou doen. In maart was dit 27 procent voor Biden en 54 procent voor Trump.
Na het debat is Biden in een vrije val geraakt en de roep om uit de race te stappen wordt steeds luider. Maar de echte verliezers van de maatregelen zijn de mensen die de stroom migranten proberen op te vangen, de grens veilig houden en natuurlijk de immigranten zelf. “Van Trump weten we wat hij wil en kan doen. Biden zegt vaak het ene en doet dan wat anders. Het feit dat hij een Democraat is, betekent niet dat hij het juiste zal doen en rekening houdt met mensenrechten en de waardigheid van mensen,” zegt De La Cruz Santana, die de toekomst van immigranten somber inziet, ongeacht wie president wordt. “Het is moeilijk om hoop te vinden in beide regeringen.”
Eindredactie door Jens van der Weide
