Bij de vraag: “Wie ben je?” blijft het even stil. Het antwoord op deze vraag kun je natuurlijk zo makkelijk of moeilijk maken als je wilt. Koen laat het in zijn antwoord niet alleen bij zijn naam. “Deels zou ik me graag profileren als topsporter, maar soms heb ik het gevoel dat ik dat niet helemaal ben. Dat ik net niet de aansluiting bij de absolute top kan vinden. Ik vind ’topsporter’ moeilijk te definiëren. Wanneer ben je een echte topsporter?”
Op zijn zestiende sprong Koen van der Wijst zijn eerste internationale wedstrijd. Tien jaar later mist hij net het EK. “Om je te kwalificeren voor het EK moet je aan bepaalde eisen voldoen. Vroeger waren dat bepaalde hoogtes die je moest springen, maar op een gegeven moment is de World Ranking ingevoerd. Nu is de regel dat je mag deelnemen aan het EK als je bij de top 30 van Europa hoort.” Met zijn 28e plek had Koen dus naar het EK gemogen, maar een extra kwalificatie-eis vanuit de Nederlandse Atletiekunie gooide roet in het eten. Nederlandse polsstokhoogspringers moeten, ongeacht hun Europese ranking, een hoogte van 5.63 springen. “Die heb ik niet gehaald. Dus zeggen ze: dan mag je niet gaan.”
Wel of niet naar een EK mogen, ongeacht de reden, doet iets met (de definitie van) een topsporter. “Als ik op het EK had mogen springen was het aanzienlijk makkelijker geweest om daarnaar te wijzen en te zeggen: ‘Ik heb op een Europees kampioenschap gestaan, daar kom je niet zomaar’. Dan kun je jezelf in ieder geval naar de buitenwereld makkelijk wegzetten als topsporter. Ook al spring je misschien even hoog. Gek hoe dat werkt.”
‘Waarom is goed niet goed genoeg?’
Hoewel Koen volgens de eisen van de Europese Atletiekfederatie goed genoeg was om zich te kwalificeren voor het EK, was dit voor de Nederlandse Atletiekunie niet genoeg om naar Rome te reizen. “Ik weet wat het beleid is, ze willen alleen atleten sturen die in de top mee kunnen doen, een finale kunnen halen, maar ik begrijp niet precies waarom dat zo is.” Na gesprekken met de Atletiekunie, die niet de gehoopte antwoorden hadden opgeleverd, besloot hij zijn verhaal op Instagram te delen. Met als kop: ‘Waarom is goed niet goed genoeg?’
Wellicht is dit een vraag waar iedere topsporter weleens tegenaan loopt. “Ja, dat is wat de bestuurders zeggen, ’topsport is hard’. Dat cliché wordt als argument gebruikt, maar ik vind ’topsport is gewoon hard’ een drogreden, waar je heel weinig mee goedpraat. Als je een hele zware training hebt en je moet kotsen, dan kan je zeggen ‘topsport is hard.’ Waarom willen ze het nog harder maken?” Dat is de vraag die door het hoofd van Koen spookt.
Dat Koen de meerwaarde van een extra kwalificatie-eis niet inziet is duidelijk, maar het is vooral de kwalificatie procedure zelf die hem dwars zit. “De kwalificatie procedure steekt zo in elkaar dat je voor deelname aan toernooien uiteindelijk altijd afhankelijk bent van de technische staf en de technische directeur.” Dit heeft ertoe geleid dat andere atleten die ook niet aan de kwalificatie-eis hadden voldaan uiteindelijk wél mochten gaan. “Als ze zich aan de regels zouden houden en ons allemaal niet sturen, dan ben ik het daar volledig mee oneens, maar dan is dat wel in lijn met de regels. Nu is het een scheve gang van zaken.” Voor Koen ligt het probleem dus vooral bij de onduidelijkheid rondom de bestaande regels van de Atletiekunie.
Erkenning
Ondanks dat Koen de problemen van de kwalificatieprocedure scherp voor ogen heeft, heeft hij getwijfeld om zijn verhaal op Instagram te delen. “Ik vind het supergaaf dat die andere atleten wel kunnen gaan, dus dan vind ik het ook lastig om keihard die discussie te gaan voeren. Ik had dat verhaal in eerste instantie ook niet geschreven met het idee om het online te zetten. Ik was ergens bang dat mensen zouden denken: ‘Dit is gewoon een gefrustreerde atleet die andere mensen de schuld wilt geven, maar zelf gewoon niet goed genoeg is.'”
Toch bleek uit de reacties op zijn post dat veel atleten Koen begrijpen. Ook vanuit andere sportbonden, waarbij dezelfde discussie speelt, kreeg Koen erkenning. “Ik voelde een soort verbondenheid. Als zoveel mensen het voelen, moeten we er toch iets aan doen?”
Hierbij is het voor Koen vooral belangrijk dat de regels van de Atletiekunie duidelijker worden. “Ik vind niet dat ze alle limieten moeten laten vallen en iedereen naar EK’s moeten sturen, maar ik hoop dat ze in de toekomst heel transparant zijn in de keuzes die ze maken, deze goed communiceren en kunnen beargumenteren.” Zo hoopt hij dat gevoelens van verwarring en machteloosheid bij andere topsporters kunnen worden voorkomen. Tot nu toe bleven de regels nog onveranderd en heeft Koen het EK thuis vanaf de bank moeten kijken.
Een toekomst in topsport?
Op de vraag ‘Hoe nu verder?’, heeft Koen op dit moment nog geen antwoord. “Na die laatste wedstrijd en de gesprekken met de Atletiekunie was ik er wel even helemaal klaar mee, met iedereen en alles.”
Toch betekent deze tegenslag niet dat Koen klaar is met de topsportwereld. “Polsstokhoogspringen is en blijft de mooiste sport die er is. De gedachte ‘misschien moet ik ermee stoppen’ is wel even door mijn hoofd gegaan, maar die gedachte, het idee dat ik niet meer zou springen, maakt me verdrietig. Ik ben nog niet klaar. Ik denk dat je op een gegeven moment voelt dat je een sprong hebt gemaakt die je waard bent en moeilijk gaat overtreffen. Ik denk dat stoppen dan makkelijker te accepteren is. Ik wil in ieder geval zélf de keuze maken wanneer ik dat doe.”
Omdat de Atletiekunie de zaak al met Koen had besproken, voelde zij geen noodzaak om verder op dit artikel te reageren.
Eindredactie door Caya van der Plas
