Op de pelgrimsroute naar het Spaanse Santiago de Compostela, één van de meest bekende en spirituele wandeltochten ter wereld, zoeken jaarlijks honderduizenden mensen naar een gevoel van rust.
Al jarenlang kom je daar niet alleen religieuze pensionado’s tegen, maar bestaat ruim een kwart van de ‘pelgrims’ juist uit areligieuze jongeren tussen de 18 en 30 jaar, blijkt uit cijfers van de Pilgrim’s Reception Office, dat de wandelaars ontvangt wanneer ze de tocht hebben volbracht.
Wat beweegt deze jonge wandelaars om de pelgrimstocht te lopen, en wat kan het hen brengen? De Arnhemse Britte Wijtmans (30) zocht haar toevlucht in het wandelen toen ze met een burnout kampte, en besloot de wandeltocht afgelopen zomer in haar eentje te maken.
Areligieuze jongeren tussen de 18 en 30 vormen een kwart van de pelgrims
Aan tafel in haar huis vlak bij de Veluwe vertelt Britte over de ‘camino’, zoals de tocht door pelgrims genoemd wordt: “ik merkte dat ik heel positief tegen mezelf aan het praten was. Ik bleef mezelf coachen: ‘nog een halfuurtje de berg op en dan zijn we er, straks lekker pauzeren met een koffietje’.”
Een jaar geleden zat ze er nog heel anders bij. Ze voelde dat haar werk steeds minder bij haar paste, maar zag geen ruimte om dat te veranderen. Toen ook de onrust thuis zich opstapelde, knapte er iets.
“Op een woensdagmiddag in februari stond ik ’s ochtends op en keek ik mezelf aan in de spiegel, en ik begon ineens keihard te huilen. Ik dacht: waar the hell ben ik mee bezig, dit voelt gewoon niet goed. Toen ik besefte dat ik gewoon niet gelukkig was, begon ik de gevoelens toe te laten en is het gaan rollen,” vertelt Britte.
Al wandelend bijkomen
Vervolgens kwam ze thuis te zitten en kreeg ze psychologische hulp vanuit haar werk. De psycholoog zat op 15 minuten lopen van haar huis, en deze kleine wandelmomenten bleken een enorme steun.
“Tijdens mijn burn-out was ik ontzettend moe. Ik had geen motivatie meer, en vooral depressieve gevoelens. Ik had steeds heel veel buikpijn en hoofdpijn, kon niet tegen licht en geluid, m’n ogen deden al snel pijn van te veel prikkels. Ik had last van angstgevoelens die ik helemaal niet herkende bij mezelf.”
‘Ik probeerde te zoeken naar de positieve dingen die er nog waren in m’n leven’
De rust en regelmaat van het wandelen werden Brittes houvast, en al gauw bestond haar routine uit een uurtje wandelen, lunchen, en de rest van de dag bijkomen. Naarmate de tijd verstreek merkte ze dat ze meer kon en meer wilde. “Ik ging steeds meer wandelen en merkte dat het me zelfvertrouwen gaf.
“Ik probeerde te zoeken naar de positieve dingen die er nog waren in m’n leven. Eén daarvan was dat ik nog lekker actief bezig was, en mezelf niet te veel pushte, maar juist lekker op de bonnefooi de natuur in ging.”
‘De natuur straalt rust uit’
De positieve effecten van wandelen in de de natuur op mentale gezondheid zijn inmiddels ook wetenschappelijk onderbouwd, en wandelen als therapievorm lijkt in opkomst. Uit onderzoek van twee Groningse psychologen blijkt dat wandelcoaching in de natuur een effectieve manier kan zijn om burnout- en stressklachten te verlagen: bij sommige deelnemers verminderden hun klachten zelfs al na de tweede ‘walk-en-talk’-sessie.
Dit ziet ook wandelcoach Frank Schalken bij zijn cliënten: “De natuur straalt rust uit en kan als een spiegel werken. Daardoor gaan mensen veel naar hun hart in plaats van hun hoofd. Hun zintuigen gaan echt aan staan.”
Het zoeken naar antwoorden
Het wandelen bracht Britte een jaar geleden op het idee voor de camino. Lange trainingen waarin ze wandelingen van zo’n dertig kilometer maakte gingen eraan vooraf. Niet alleen de uitdaging sprak haar aan, maar ook hoopte ze er een antwoord op die ene grote vraag uit te halen: hoe nu verder?
“Ik had gehoopt dat ik uit Spanje weg zou gaan met een idee voor de volgende stap in mijn carrière. Maar iedereen met wie ik er voor mijn vertrek over praatte zei: ‘Wat je eruit denkt te halen, haal je er niet uit, maar alleen wat je echt nodig hebt.’ Hoe dichterbij het kwam, hoe spannender ik het eigenlijk vond. Ik begon me toch wel af te vragen of ik me goed had voorbereid.”
Naar het hart
Terwijl ze verwachtte alle rust en tijd te hebben om goed na te denken over de volgende stap in haar leven, kwam Britte onderweg juist veel andere mensen tegen met wie ze al gauw een sterke connectie voelde.
“Los van het feit dat je gewoon acht uur lopend met elkaar moet doorbrengen, helpt het ook dat je even uit je omgeving bent. Je moet ineens dealen met allerlei nieuwe dingen. Je bent alleen maar bezig met: hoe gaat het met m’n voeten? Heb ik blaren? Waar ga ik vanavond slapen? De rest is niet meer belangrijk. Voor heel veel mensen is dat een perfecte manier om hun hoofd en gevoel te kunnen openen, en ze vertelden dan al snel over heftige dingen die ze hadden meegemaakt, of we hadden gewoon een leuk filosofisch gesprek.”
‘Je moet ineens dealen met allerlei nieuwe dingen. De rest is niet meer belangrijk’
Schalken herkent die openheid bij zijn cliënten: “Bij wandelen is het contact heel laagdrempelig. Je kijkt elkaar niet direct aan, dus dan zie je dat mensen al snel opener zijn over hun gevoelens en meer rust voelen. Als je tegenover iemand zit, is een stilte van vijf seconden al ongemakkelijk. Als je wandelt heb je dat helemaal niet.”
Na de camino heeft Britte toch een antwoord gekregen op haar carrièrevraagstuk: ze werkt inmiddels als reisadviseur, waarin ze haar passie voor wandelen en natuur combineert. Maar het mooiste wat ze uit de camino heeft gehaald is volgens haar de verbinding met anderen: “Ik stelde mezelf kwetsbaar op, en ik merkte dat als ik dat deed, andere mensen dat ook sneller deden.”
“Tijdens mijn burnout was ik alleen maar naar binnen gekeerd, maar op de camino was ik juist alleen maar aan het kletsen. Het liet me zien dat ik weer heel sociaal was, en de oude Britte er nog ergens in zat.”
Eindredactie door Anna Vink
