Politieke partijen en buurtbewoners uiten bezorgdheid over toenemende problemen in wijken met een groeiend aantal studenten, waaronder verkeerd gestalde fietsen, geluidsoverlast en zwerfafval. In Leiden resulteerden bewonersklachten in een door de gemeente opgesteld beleid voor verkamering, wat ertoe heeft geleid dat de gemeente vanaf 1 januari 2024 de mogelijkheid heeft om een verkameringsstop in te voeren bij overlast door studenten.
In Utrecht hebben bewoners klachten ingediend bij de gemeenteraad en trekken verschillende fracties aan de bel. Ook in Rotterdam is de reputatie van studenten als buren niet optimaal. Hier heeft wethouder Vincent Karremans het Actieplan Studentenoverlast geïntroduceerd, waarin wordt gestreefd naar het tegengaan van overlast en het terugdringen van kamerverhuur.
Maar zijn studenten altijd een last voor een wijk? Sommige studenten zetten zich naast hun studie in voor hun directe omgeving. Matthieu, Sterre en Anniko vertellen wat zij doen voor hun buurt, stad of wijk, waarom ze dat doen, en wat ze als student concreet hebben kunnen toevoegen.
Matthieu Sjollema (20), student-coördinator Formulierencafé Amsterdam-Noord
Matthieu is 20 jaar, rechtenstudent aan de Universiteit van Amsterdam en sinds februari 2023 betrokken bij de maatschappelijke organisatie Academie van de Stad. Hij zet zich in voor een formulierencafé in Amsterdam-Noord. Dit is een plek waar mensen die worstelen met hun administratie en contacten met instanties en bedrijven kunnen aankloppen voor gratis hulp.
In ruil voor de tien uur per week die hij hieraan besteedt, krijgt hij via woningcorporatie Ymere, die meewerkt aan het project, een woning in de buurt waar hij slechts betaalt voor gas, water en licht. Dit komt neer op ongeveer 40 euro per maand. Hoewel hij deze regeling als gunstig beschrijft, leek het werk hem in eerste instantie gewoon fijn om te doen. En dit blijkt: “Ik haal er voldoening uit. Ik wil iets doen waarbij ik niet alleen bezig ben met mezelf en geld verdienen, maar met iets groters dan dat.”
Matthieu vertelt met trots over het formulierencafé: “Het loopt goed, en ik merk dat de mensen die hier langskomen, zoals de gemeente of journalisten, zien dat het werkt. Het zou goed zijn als de samenleving meer zou investeren in het inzetten van jongeren bij sociale vraagstukken, in plaats van dit alleen aan vrijwilligers over te laten.”
Naast voldoening, haalt Matthieu nog meer uit het café: “Toen ik begon, stond ik veel onzekerder in mijn schoenen dan nu. Ik heb bijvoorbeeld geleerd om als het druk is leiding te nemen en orde te scheppen.”
Matthieu benadrukt dat het niet alleen gaat om de ruimte hebben om sociaal actief te zijn, maar ook om het zijn van een bepaald type persoon om dit werk te kunnen doen. Toch zegt hij: “Binnen het maatschappelijke werk zijn er zoveel verschillende dingen die je kunt doen. Het draait er gewoon om om iets te vinden wat goed bij je past.” Hoe je dat kan doen? “Meld je aan bij de VCA, de Vrijwilligers Centrale Amsterdam. Kijk daarnaast gewoon rond in de buurt.”
Sterre van Lier (20), team-coördinator bij VoorUit Slotermeer-Oost Amsterdam
Sterre is 20 jaar, studeert sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en zet zich sinds augustus 2022 in voor de organisatie VoorUit in Slotermeer-Oost Amsterdam. Tien uur per week activiteiten organiseren van een kidsclub tot aan koffie drinken met ouderen, levert haar niet alleen voldoening op, maar ook een woning. Net als Matthieu betaalt zij slechts voor het gas, water en licht, wat uitkomt op zo’n 55 euro per maand.
Deze regeling is verbonden aan haar motivatie om dit werk te doen: “Ik wilde uit huis. En dit is een hele goede deal.” Hoewel Sterre het spannend vond, ging ze vol enthousiasme erin. Nu kent ze bijna elk kind in de wijk. Wanneer ze bezig is met het voorbereiden van de kidsclub, kloppen er allerlei kinderen op het raam van het buurthuisje midden in de wijk en staan de kinderen een kwartier voor het begin van de kidsclub al in de rij om naar binnen te mogen.
De positieve reacties van de kinderen en de sterke betrokkenheid van de gezinnen maken Sterre trots: “De kinderen zijn altijd heel enthousiast om te komen en kijken er ook vaak naar uit. Als er geen activiteit is, bijvoorbeeld tijdens de zomerstop, horen we van de moeders of van de kinderen dat ze het jammer vinden dat we er niet zijn of dat ze ons missen. Dat is altijd heel fijn om te horen.” Verder geniet Sterre van het wonen in de buurt: “Het is heel anders dan de hele witte wijken waarin ik ben opgegroeid, omdat hier de islamitische cultuur dominant is. Je merkt dat de cohesie in de buurt sterk is en dat veel mensen elkaar kennen. En ook staan er tijdens de feestdagen, zoals de Ramadan, enorme rijen voor alle bakkers. Dan is het één groot feest.”
Doordat Sterre in de buurt woont, kan ze problemen vroegtijdig signaleren en bespreken met partners van wooncorporaties en de gemeente. De problemen waarover ze leert tijdens haar studie, komt ze hier in de praktijk tegen. Een krimpend aanbod in de sociale huur, het armoedevraagstuk en de energiecrisis zijn dagelijkse kost: “Als de uitkering is geweest, staan de supermarkten helemaal vol. Aan het einde van de maand zie je er niemand meer.”
Anniko Bleijenberg (19), vrijwilliger stichting Move
Anniko is 19, studeert Global Sustainability Science aan de Universiteit Utrecht en heeft zich ingezet voor stichting Move, een organisatie die studenten koppelt aan kinderen die minder kans krijgen dan hun leeftijdsgenoten. Met een project op een basisschool in de Rivierenbuurt in Utrecht hebben Anniko en zes anderen gepoogd het bewustzijn van de kinderen te vergroten omtrent duurzaamheid.
Via haar studievereniging werd stichting Move gepromoot en door een combinatie van een gevoel voor rechtvaardigheid, interesse in duurzaamheid en het feit dat haar studievriendinnen het ook gingen doen, besloot Anniko zich aan te melden. Het project omvatte opruimactiviteiten in de buurt, een bake sale waarbij de opbrengst werd gedoneerd aan Greenpeace en het planten van bloemen in de openbare ruimte.
Aan het eind van het project zag Anniko dat de kinderen zelfverzekerder werden en beter leerden samenwerken. Het project, gericht op het verbeteren van de buurt, liet de kinderen creatief denken en bracht bewustwording teweeg over zaken zoals afvalproblematiek en duurzaamheid. Voor Anniko betekende dit vrijwilligerswerk een verbetering in haar organisatorische vaardigheden, het omgaan met kinderen en leiderschap binnen een groep.
Studenten spelen volgens Anniko een belangrijke rol in sociale projecten met kinderen: “Ze kijken naar je op. Daarnaast is onze generatie de toekomst, dus vind ik het belangrijk dat we ons inzetten.” Waar Matthieu en Sterre er iets materieels voor terugkrijgen, is dit bij Anniko niet het geval. Het is dus puur vrijwilligerswerk: “Voor mij is geld niet heel belangrijk, want het gaat mij meer om de ervaring. Ik werk in de horeca, daar verdien je niet het allerhoogste bedrag ooit. Maar of ik nou achter een bureautje wil gaan zitten en iets doen wat ik niet leuk vind…”
Het vrijwilligerswerk geeft Anniko een trots en voldaan gevoel: “Ik vind eigenlijk sowieso dat iedereen ooit een keer vrijwilligerswerk moet doen. Het is gewoon goed om je in te zetten, zonder dat je er meteen iets terug van verwacht.”
Eindredactie door Rens van der Beek
