Terwijl sommige twintigers hun studie nauwelijks hebben afgerond, kiest een groep jonge politici in spe er juist bewust voor om zich verkiesbaar te stellen voor de aanstaande Provinciale Statenverkiezingen. Waarom eigenlijk? Red Pers vraagt het aan de politici zelf.

Hoewel Francine Heijnen (1994) uit een ‘ondernemersgezin’ komt, was het niet per se een rechts nest: vader stemde PvdA, moeder SP. Aan de eettafel ging het veel over politiek en waren ze het vaak oneens. Op de middelbare school ging dat niet anders: “Bij maatschappijleer stond mijn docent de VVD echt de grond in te praten, dat zouden zakkenvullers zijn. Maar in het leerboek ging het gewoon over het liberalisme. Dat sprak mij juist aan.” Inmiddels is Heijnen Statenlid voor de VVD in Zuid-Holland.

Waarom koos je voor de VVD?

“Als je iets van je leven wil maken, dan moet je de kansen krijgen die je verdient. Wanneer je dan van die kansen iets maakt, moet je nieuwe kansen krijgen om daarop voort te bouwen: mensen moeten wat mij betreft bijvoorbeeld alle mogelijkheid krijgen door te stromen van het mbo naar het hbo als ze dat willen.

“Maar, ik blijf mensen niet oneindig kansen geven. Op een gegeven moment is het namelijk een wisselwerking. Ik wil veel voor mensen doen, maar dan moet er ook wat voor terugkomen. Dat vind ik terug bij de VVD: zelfbeschikking.”

In een promotiefilm zeg je dat je graag meer mensen in de politiek zou zien met een technische achtergrond, net zoals jijzelf. Waarom?

“Ik merk vaak dat mensen met een alfa-achtergrond, als ik even generaliseer, lang bij één probleem stilstaan en dat probleem uitdiepen. Technisch geschoolde mensen zien het probleem sneller en zoeken naar de oplossing. Die manier van denken is geschikter voor de politiek. Je kijkt met iets minder emotie naar problemen, waardoor je pragmatischer kunt zijn en vooruit kunt blijven bewegen.”

Veel politici zijn universitair geschoold en niet zozeer praktisch. Hoe kijk jij daar tegenaan?

“Daar zit denk ik een probleem. Meer dan de helft van de mensen in Nederland is op mbo-niveau geschoold, slechts tien tot vijftien procent is universitair geschoold. In de politiek is die verhouding eerder andersom. Ik heb het idee dat er te veel over mbo’ers wordt gesproken, en niet genoeg met hen.”

Dat zorgt er volgens Heijnen voor dat de taal van de politiek vaak niet voor iedereen toegankelijk is: mensen die geen “ABN” spreken – “Algemeen Beschaafd Nederlands”, al wordt tegenwoordig “Algemeen Nederlands” gebruikt – worden ‘niet serieus genomen’. “Als ik bijvoorbeeld géén perfect ABN zou spreken, word ik hier in het provinciehuis niet serieus genomen. Ik heb het geluk dat ik dat vanuit huis heb meegekregen, maar als hier in mijn plaats iemand zou staan die ‘hen’ en ‘hun’ door elkaar haalt, zit iedereen te gniffelen. Dat vind ik niet fair: het merendeel van de Nederlanders maakt dat soort foutjes. In die zin is de politiek bijna een parallel universum. Iedereen is gewoon mens en iedereen moet vertegenwoordigd worden.”

Hoe is het om als jong persoon in de politiek actief te zijn?

“Het is gaaf dat er mensen met zo veel achtergronden samenkomen. Iedereen heeft zijn eigen expertises en beweegredenen. Je kunt je ontwikkelen: je leert hoe de samenleving werkt, hoe je dingen kunt veranderen.”

“Anderzijds heeft mijn politieke werk ook wel vriendschappen kapot gemaakt. Mensen van onze generatie zijn vaak wat linkser georiënteerd. Ik heb één vriendin die politiek sterk van mij afwijkt, waar ik het goed mee kan vinden. Al mijn andere linkse vrienden en vriendinnen ben ik kwijtgeraakt, omdat die niet meer met mij geassocieerd wilden worden. Dat vind ik verdrietig, want het is niet nodig. Ik zeg toch ook niet: ‘Jij bent zo dom dat je links bent, weet je wel wat dat allemaal kost?’”

Wat trekt je aan in de provinciale politiek?

“In de landelijke en provinciale politiek gaat het erg om de persoon en minder om wat je zelf doet. Op provinciaal niveau is dat minder. We bedrijven ‘luwtepolitiek’, zoals ik dat noem. Wat wij hier doen, gaat over de komende tien, twintig of dertig jaar. De kans is klein dat ik de uitvoering van deze projecten zelf helemaal meemaak. Dat vind ik een ontzettend mooi idee: bijdragen aan iets groters dan mijzelf.”

Jongeren kunnen in deze woningmarkt vaak moeilijk een huis vinden. Wat kan jij voor hen betekenen?

Lachend: “Om Daniel Koerhuis te citeren: ‘Bouwen, bouwen, bouwen’! Als provincie kijken we naar de balans: hoeveel duur (meer dan € 325.000, red.), hoeveel middelduur (tussen € 203.000 en € 325.000, red.), en hoeveel sociale woningen er gebouwd worden. We tikken gemeentes op hun vingers als ze alleen brede, mooie vrijstaande woningen bouwen.

“Anderzijds zijn projectontwikkelaars ook ondernemers en zo’n groot huis levert veel meer op. Je moet niet vergeten dat het aantal miljonairs in Nederland toe blijft nemen. Daar kan je nog een discussie over voeren, is dat wel zo eerlijk? Of, zoals Sander Schimmelpenninck zegt, wordt de kloof tussen arm en rijk niet groter? Ik beredeneer dat zelf niet op die manier.”

Waarom niet?

“Ik vind de kloof niet oké, maar Schimmelpenninck niet genuanceerd genoeg. Er zijn namelijk wel meer mensen die rijker zijn geworden, maar het verschil is niet per se groter geworden. Iedereen is in welvaart mee aan het stijgen, ook ten opzichte van andere landen.”

Is het aantal daklozen en het aantal mensen onderaan de sociaaleconomische ladder niet juist toegenomen?

“Ja, dat is zo.”

Dan is er toch wel een kloof ontstaan?

“Ja”, antwoordt ze. “Maar, we hebben een heel grote groep die ertussen zit. Die groep is aan het groeien. Ik ben er juist ook voor de middengroep, daar is de VVD bij uitstek voor. Mensen willen gewoon geen gezeik. Daar stopt dan vaak hun interactie met de politiek: als dingen goed geregeld zijn, bemoeien mensen zich er niet tegenaan. De uitzonderingen die dan bijvoorbeeld geen huis kunnen krijgen, gaan op het Malieveld staan, wat ik ook logisch vind. Maar, er zijn ook héél veel mensen die een huis hebben gekocht en denken ‘Ja, het was duur, maar m’n loon is ook meegestegen, een huis is nooit goedkoop’. Die werken gewoon superhard en kopen een huis.”

Zijn de recente protesten vanuit jongeren een productieve manier van je stem laten horen?

“Nee, laat ik daar heel duidelijk in zijn. Ik heb veel van die jongeren gesproken, want ik vind het belangrijk om in gesprek te gaan. Maar, als ik dan voorleg om langs te komen op het provinciehuis, zonder schmink op je gezicht en megafoon, en samen te zoeken naar een oplossing, dan komen ze niet. Dat vind ik zo jammer, want ik snap dat je boos bent over CO2-uitstoot en over het milieu, maar als ik een handreiking doe dan stuit ik alleen maar op verwijten.

“Ik heb nog nooit een boom harder zien groeien omdat er iemand tegenaan stond te schreeuwen. Ik zou zeggen: verenig je op plekken waar het ook nut heeft. Ik kan hier bijvoorbeeld in de fractie wel wat generatiegenoten gebruiken, zeker op gebied van klimaat.”

Wat zijn dingen waar jij de komende tijd graag mee aan de slag zou gaan?

“Mijn portefeuille is Bodem & Water. Wat er nu gebeurt, is dat we in de winter veel te veel regenwater hebben dat we naar zee pompen, terwijl we in de zomer kampen met een tekort aan regenwater. Dat wordt steeds erger en onze infrastructuur is daar niet op ingesteld.

“Ik wil met alle waterschappen, andere provincies, drinkwaterbedrijven, Staatsbosbeheer en alle andere betrokkenen om tafel om te zoeken naar een oplossing. We hebben namelijk best wel veel plekken waar we water kunnen bergen – onder nieuwe wegen bijvoorbeeld, daar hebben ze op de TU al hele mooie ontwerpen voor liggen. Ik heb heel veel zin om aan dat soort technologische vooruitgang bij te dragen.”

Wie is Francine Heijnen?

Francine Heijnen (1994) komt uit Katwijk aan Zee en woont in Delft voor haar studie automatisering. Naast haar werk als Statenlid is ze jazz-zangeres en samen met haar zus mede-eigenaar van Dutch Organic Spirits in Leiden, een bedrijf dat biologische en duurzame sterkedrank produceert.

In de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen 2023 interviewen Red Pers-redacteuren verschillende generatiegenoten die zich kandideren voor de Provinciale Staten.