Een kerstavontuur in München: “Glühwein mit Schuss, bitte”

Beeld: Rindermarkt - Beeld: Thomas Kehrt-Reese

22 december 2022, 15:00

Auteur: Willem van Dommelen

Een kerstavontuur in München: “Glühwein mit Schuss, bitte”

Beeld: Rindermarkt - Beeld: Thomas Kehrt-Reese

22 december 2022, 15:00

Auteur: Willem van Dommelen

Nu de advent op zijn einde loopt, naderen de traditionele Duitse kerstmarkten hun zomerslaap. Bij onze oosterburen speelt de kerstmarkt van oudsher een grote rol. Hoe komt dat?

In Nederland hebben kerstmarkten al snel een kitscherig imago. Of het nou om de import-kerstmarkten gaat in de grote steden, of de touringcars vol pensionado’s die voor een paar uur in Noordrijn-Westfalen gedropt worden; echt authentiek komt het niet over. Hoe anders is het in Duitsland, waar men elkaar in de adventsperiode steevast op de Weihnachtsmarkt treft. Duitsland kent in totaal meer dan 2.500 kerstmarkten, München zelf heeft er 35.

Een lange geschiedenis

De eerste kerstmarkten in Duitsland vonden al in de Middeleeuwen plaats. Waar het de eerste eeuwen vooral om bevoorrading ging, werden ze in de 18e eeuw steeds meer een sociale ontmoetingsplek. Deze ontwikkeling viel samen met de transitie van het kerstfeest van een puur religieus naar een meer burgerlijk familiefeest. Rond de 20e eeuw verdwijnen veel goederen van de markten, omdat ze in warenhuizen goedkoper en ruimer verkrijgbaar zijn. Het folkloristische element van de hedendaagse kerstmarkt, met haar kerstbomen, lichtjes en amusement, komt uit deze ontwikkeling voort. “Pas in de recente geschiedenis zijn de kerstmarkten meer om gezelligheid en samenkomen gaan draaien”, zegt Thomas Siemerink, afgestudeerd in Duitse Taal en Cultuur aan de Universiteit Utrecht.

Marienplatz – Beeld: Thomas Kehrt-Reese

De vraag dringt zich op wat de reden is dat kerstmarkten in Duitsland een belangrijkere rol spelen dan in Nederland. Eén verklaring is dat in Duitsland kerstmarkten al langere tijd een traditie zijn. De eerste kerstmarkten in Duitsland werden al in de 14e eeuw gehouden, terwijl de eerste kerstmarkten in Nederland pas in de 20e eeuw werden georganiseerd. De grote rol van het Sinterklaasfeest in Nederland draagt hier ook aan bij, aangezien Nederlanders hierdoor minder met de aanloop naar Kerst bezig zijn dan onze oosterburen. Siemerink geeft daarnaast aan dat “sfeer en saamhorigheid voor Duitsers heel belangrijk zijn, misschien wel meer dan voor Nederlanders”. Al komt “tegenwoordig de saamhorigheid ook voort uit het feit dat kerstmarkten nou eenmaal een traditie zijn. Mensen willen het niet missen”.

Gebrannte Mandeln, dampende Glühwein

In 2022 zijn voor het eerst sinds de uitbraak van covid weer overal in Duitsland kerstmarkten. Zo ook op de Rindermarkt in München, waar traditioneel – het zit al in de naam besloten – runderen verhandeld werden. Het is vrijdagavond, en de drukte laat zien dat het weekend begonnen is. Het heeft al een paar dagen op rij gesneeuwd, waardoor de Christkindlmarkt – Münchens meest bekende kerstmarkt, die op zowel de Rindermarkt als de Marienplatz plaatsvindt – idyllisch aandoet. De geuren van gebrannte Mandeln en dampende Glühwein verspreiden zich snel. Van collega’s die hier hun vrijmibo houden, tot ouders met jonge kinderen die spelen met de sneeuw, en van studenten die hun zelf meegebrachte Glühwein drinken, tot senioren die van de kerststal genieten, ieder vermaakt zich op eigen wijze.

Zelf ben ik met een studievriend op pad, die foto’s maakt. Van de Rindermarkt lopen we naar de beroemde Marienplatz – waar Louis van Gaal ooit nog alle Muttis van München een spreekwoordelijke dicker Kuss gaf. De kraampjes zien er stuk voor stuk prachtig uit, al lijkt van de energiebesparende maatregelen weinig terecht te komen. De felle lichten doen soms pijn aan de ogen en de radiatoren draaien op volle toeren. Het mag de pret echter niet drukken. Om op te warmen gaan we op zoek naar Glühwein. Niet moeilijk te vinden natuurlijk, als je bereid bent er een tientje voor neer te leggen. Schuss rum in de Glühwein als kers op de taart, wel zo lekker, brengt de kosten voor twee drankjes op 26 euro. Kerstmarkten in grote steden hebben daarmee het contact met de doorsnee Günther en Ursula wel definitief verloren, lijkt het.

De laatste stop op onze tour is de Mittelaltermarkt op de Wittelsbacher Platz. Alle kraampjes en hun personeel bootsen hier de middeleeuwse kerstmarkt na. Het speciaalste marktgoed dat hier wordt aangeboden is de Feuerzangenbowle – een punch waarbij een kegel suiker boven gekruide rode wijn geflambeerd wordt. Omdat we de ergste honger moesten stillen met een broodje Leberkäse, zijn de beurzen leeg en moeten we deze traditionele lekkernij aan ons voorbij laten gaan. Een avondconcert en de vele vuurkorven vormen echter een goed alternatief. Luisterend naar middeleeuwse folkloristische muziek sluiten we deze koude vrijdagavond in München af. Op naar de Lidl, waar je voor €1,99 nog een fles Glühwein kan kopen.

Eindhttps://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.png door Rens van der Beek


STEUN NIEUW JOURNALISTIEK TALENT

Red Pers werd vijf jaar geleden opgezet door vier jonge en ambitieuze studenten en is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk opleidingsplatform. Het is dé springplank naar een journalistieke carrière.

Wil je ons helpen het medialandschap te vernieuwen door jonge journalisten een stem te geven? Doneer dan nu een flinke kan koffie (€ 5,-), één maandje Zoomen (€ 15,-) of een ander bedrag. Bedankt


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.