Hoe is het om te stoppen met je universitaire studie om houtbewerker te worden? Lisa Markslag vroeg het Bas van Klaveren (25). ‘Er viel een enorme last van mijn schouders.’
Bas studeerde biologie in Leiden. Nadat het studeren jaar na jaar niet lukte switchte hij naar een opleiding tot houtbewerker. Dit was vooral voor hem een flinke stap: te midden van een studerende familie voelde hij de druk om zijn intelligentie te bewijzen. In dit interview vertelt Bas over maatschappelijke verwachtingen, zijn ADD en zijn overstap van theorie naar praktijk.
Je bent een opleiding houtbewerking gaan doen. Waarom?
Ik studeerde biologie en kwam erachter dat ik daar niet gelukkig van werd. Na drieënhalf jaar studeren zat ik in mijn tweede jaar en moest ik zeker nog een jaar boven de boeken hangen; dat kon ik echt niet meer volhouden.
Toen ik ging onderzoeken waar ik dan wél gelukkig van werd, wist ik: ik wil dingen maken. Een oude buurjongen van me deed de opleiding tot houtbewerker, dat leek me wel gaaf. Tijdens mijn tentamenweek destijds heb ik de hele week op de website van de opleiding zitten scrollen, dagdromend over hoe tof het was. Zodoende is het balletje gaan rollen.
Welk aspect van het studeren maakte je ongelukkig?
Het eindeloos boven mijn boek hangen in de universiteitsbibliotheek – en niets voor elkaar krijgen. Dan thuiskomen, verder studeren – en niets voor elkaar krijgen. Als het dan eindelijk wel lukte en ik met een goed gevoel mijn tentamen in ging, haalde ik vaak alsnog onvoldoendes.
Daarnaast heb ik ADD en slikte ik daar tijdens mijn studie Concerta voor. Daardoor had ik geen emotionele dalen – wat fijn was – maar ook geen pieken. Ik voelde me dus nooit echt blij. Altijd een beetje… onverschillig.
Toen ik had besloten te stoppen met mijn studie gebruikte ik direct geen medicijnen meer en werd ik weer de oude. Mijn familie merkte dat op: ‘Daar is de Bas weer die we kennen’, zeiden mijn moeder en oma. De Bas van voor de studie; van voor de medicatie.
Dus je slikte je medicatie eigenlijk alleen maar voor je studie?
Ja. Er wordt nou eenmaal van je verwacht dat je gaat studeren als je vwo hebt gedaan – daarbij hadden mijn ouders en zus ook gestudeerd. Als dat dan niet lukt, bedenk je alles wat je kan doen om het wel te laten slagen. In mijn geval was dat mijn ADD behandelen met medicatie. Het kwam toen totaal niet in me op dat ik misschien wat anders moest gaan doen, tot mijn moeder zei: ‘Je bent wel ons kind, maar je hoeft niet in onze voetstappen te treden’.
‘Als ik over de meubelmakersopleiding vertel zeg ik er altijd nog bij dat ik heb gestudeerd’
Waren er zorgen bij vrienden en familie toen je de overstap maakte?
Niet echt. Toen ik de opleiding uiteindelijk ging doen was iedereen positief en trots. Ik vond het vooral zelf moeilijk. Als ik iemand ontmoet en vertel dat ik de meubelmakersopleiding doe, zeg ik er altijd nog bij dat ik heb gestudeerd. Om duidelijk te maken dat ik wel slim ben; alsof ik dat toch moet bewijzen.
Wat trok je het meest aan de opleiding?
Het ambachtelijke van met je handen bezig zijn, echt een vak leren en je creativiteit kwijt kunnen: dat miste ik tijdens mijn studie. Omdat ik biologie heb gestudeerd vond ik houtbewerking ook leuker dan bijvoorbeeld metaalbewerking. Het is wat natuurlijker, wat lieflijker.
Hoe voelde het om van wo naar praktisch werk te gaan?
Relaxed: er viel een enorme last van mijn schouders. Ik stond altijd onderaan de lijst met mijn cijfers, nu sta ik bij theoretische vakken vaak bovenaan. Qua praktijk vind ik het dan weer leuk dat ik bij de opleiding met mijn neus op de feiten word gedrukt: bepaalde dingen kan ik gewoon nog niet. Het is leuk om die andere kant van jezelf te ontwikkelen.
Wat maak je het liefst?
Ik denk stoelen. Die zijn best gecompliceerd. Het is echt niet alleen een bijzettafel met leuning eraan: er zitten gekke hoeken in, de zitting loopt taps – allemaal kleine details waar je rekening mee moet houden.
‘Ik leerde dat ik fruit moet eten omdat er vitamine C in zit’
Is er ook iets dat je niet leuk vindt aan de opleiding?
Het valt me tegen hoe schools de opleiding is. In het eerste jaar hadden we veel standaard vakken, waaronder Nederlands, Engels, rekenen en burgerschap. Ik leerde bijvoorbeeld dat ik fruit moet eten omdat er vitamine C in zit – dat sloeg voor mij de plank wel een beetje mis. Dat soort informatievoorziening is echter wel nodig omdat iedereen van een ander soort achtergrond komt, veelal van het vmbo. Wat voor de één vanzelfsprekend is, is voor de ander natuurlijk totaal nieuw.
En hoe zit het met de werkdruk?
Wat ik fijn vind is dat ik echt klaar ben als ik thuiskom. Met studeren was ik áltijd bezig, ik kon altijd nog wel wat doen. Nu denk ik: ik kan ook nog wel dit stukje hout machineren, maar waar? Dat kan ik thuis natuurlijk niet doen. De werkdruk is dus lager, terwijl ik eigenlijk meer uren maak.
Is het financieel gezien eigenlijk aantrekkelijk om meubelmaker te worden?
Er zijn minder doorgroeimogelijkheden, maar dat vind ik niet erg. Als ik hoor wat de uurlonen zijn en waar meubels voor verkocht worden… Natuurlijk moet er van alles af en is het als ondernemer onzeker wat je inkomen wordt. Maar: stukadoors verdienen ook goud geld, want zelf kan je niet stuken. Dat geldt ook voor houtbewerking: het is echt een ambacht.
Met medewerking van Wessel Wierda.