Na de zondagse rellen op het Museumplein en de ongeregeldheden van maandag in de Molukkenstraat sloeg gisteravond in Amsterdam opnieuw de vlam in de pan. Ditmaal was Osdorp het toneel van grote onrust. Redacteurs Koen de Groot en Tijmen van Voorthuizen waren erbij en doen persoonlijk verslag.
12:30. “Deel die kanker shit ze denken west is niet aan.” De oproep wordt op Telegram gedeeld in de groep Amsterdam Rellen, die we speciaal met het oog op mogelijke ongeregeldheden zijn gaan volgen. Groepsleden met omineuze aliassen als Boko Haram, 020 Money en Taliban jutten elkaar in de uren daarna steeds verder op. Driftig berichten de relschoppers elkaar over de voorbereidingen. Er moet benzine komen, zwaar vuurwerk en kraaienpoten. En natuurlijk scooters, om snel aan de politie te kunnen ontkomen.
15:00. Dat er ‘s avonds rellen zullen komen in Amsterdam is inmiddels zeker. Maar waar die precies gaan plaatsvinden en hoe laat iedereen zich moet verzamelen, blijft nog de grote vraag. In de appgroep ontbreekt elke vorm van regie. Wordt het Osdorp of toch de Bijlmer? En gaat het ‘s middags al los, om 19:00 uur of pas na 20:30 uur? Niemand die het exacte antwoord weet op deze virtuele Poolse landdag.
18:10. We gokken er maar op dat het Osdorp wordt. Fietsend zetten we koers naar het Osdorpplein.
‘Bedankt hè, politie! Bedankt hè, gemeente!’
18:45. Daar aangekomen lijkt het een doorsnee avond te worden. Winkelcentrum Westmarket is even uitgestorven als je mag verwachten van een winkelgebied in coronatijd. Slechts een paar dichtgetimmerde winkelpuien verraden dat het een ongewone avond is. Even verderop, aan het begin van de brede doorgangsweg Tussen Meer, hangen her en der wat groepjes jongeren rond. Maar ook dat is niets nieuws.
19:10. We besluiten de Tussen Meer af te lopen om de stemming te peilen bij lokale ondernemers en bewoners. Bakker Ilham van Bakkerij Metalsa is net bezig haar zaak te sluiten. Over de aangekondigde rellen maakt ze zich geen zorgen. Volgens haar zal het wel loslopen. Haar dochter denkt daar anders over: “Het gaat sowieso uit de hand lopen, maar waarschijnlijk meer richting Osdorpplein.”
19:30. Vooralsnog is daar niets van te merken. De straten rond het plein blijven leeg. De langslopende Mehmet (17) denkt dat de rust tijdens de avond zal aanhouden. Maar stiekem hoopt hij op meer. Hij is speciaal met een maat uit Geuzenveld gekomen om met zijn neus vooraan te staan als het toch los gaat.
19:45. Uit het niets draaien er plotseling vijf busjes van de Mobiele Eenheid de Tussen Meer op, richting Dijkgraafplein. De ogenschijnlijke kalmte slaat direct finaal om. Luid joelend loopt een grote groep jongeren de busjes achterna, stuk voor stuk een telefoon in de hand om alles nauwgezet vast te kunnen leggen. Ook wij lopen mee in de stoet. Achterdochtige blikken vallen ons ten deel. “Romeo’s, Romeo’s!”, wordt er boos gesist. Ons voorkomen doet menigeen vermoeden dat we agenten in burger zijn. We lachen het maar weg, wat ons een betere respons lijkt dan te vertellen dat we eigenlijk journalisten zijn.
Er staat een afvalcontainer in brand en het aantal gegooide vuurwerkbommen neemt in rap tempo toe
20:00. Op de kruising met de Clauskinderenweg, vlak bij de bakkerij van Ilham, stellen de ME-busjes zich op. De achtervolgende groep jongeren vermengt zich snel met een al aanwezige groep relschoppers. Omwonenden zien hoofdschuddend toe hoe de aanvankelijke rust in de wijk nu definitief is omgeslagen. De eerste vuurwerkbommen gaan af. Een langslopende buurtbewoner foetert: “Bedankt hè, politie! Bedankt hè, gemeente! Ik woon hier al 35 jaar en zoiets als dit heb ik nog nooit meegemaakt.” Het ergste vindt hij dat het geen jongens uit de buurt zijn die aan het rellen zijn. “Maar hierdoor krijgt Osdorp wel weer een slechte naam.” Een jonge omstander, kennelijk niet afkomstig uit Osdorp, beaamt het: “Ik ben inderdaad ook gewoon een ramptoerist.”
20:05. De sfeer wordt met de minuut grimmiger. Er staat een afvalcontainer in brand en het aantal gegooide vuurwerkbommen neemt in rap tempo toe. De geparkeerde politiewagens vormen het doelwit. Even later loopt Mehmet weer voorbij, zijn telefoon filmend in de hand. Vrolijk vraagt hij of wij nog iets interessants gezien hebben. En hup, weg is hij weer, op zoek naar sensatie.
20:15. Een molotovcocktail ploft neer bij een ME-bus, die daarop in volle vaart achteruit de stoep af rijdt. Meer brandbommen volgen. Veel omstanders van het geweld nemen nu gehaast de benen. Een kleuter dreint angstig aan de hand van zijn moeder dat hij naar huis wil. Wij delen zijn gevoel. De sfeer is nu zo bedreigend dat we ons niet langer veilig voelen. “Dag meneer agent,” bijt iemand ons toe wanneer we snel meer afstand nemen van het hevigste strijdgewoel.
20:20. Even voorbij het ergste geweld manen buurtmoeders toekijkende jongeren naar huis te gaan. Een nieuw cohort aan ME-busjes rijdt ondertussen de inmiddels afgezette Tussen Meer op. Tientallen agenten stappen uit en bewegen zich richting de rellende jongeren. Een eerste waarschuwing wordt gegeven, even later gevolgd door een charge.
20:30. We besluiten eventuele verdere escalatie niet verder af te wachten en verlaten het strijdtoneel nu echt. Als we zijn thuisgekomen zindert de adrenaline nog lang door onze lichamen. Twitter meldt dat de rust in de wijk inmiddels is teruggekeerd, met dank aan de ME.
20:50. In de appgroep Amsterdam Rellen is de stemming uitgelaten. “Osdorp heeft vandaag gewonnen man,” schrijft een zekere Al Shabaab. Instemmende reacties als ‘zuiver’, ‘doezoe’ en ‘Osdorp is on fire’ volgen. Plannen voor een nieuwe ronde onrust en geweld worden alweer gesmeed. De hamvraag: “Waar gaan we morgen rellen?”