Deb Haaland is als eerste inheemse Amerikaanse voorgedragen als minister van Binnenlandse Zaken. Antropoloog Dr. Harald E. L. Prins legt aan redacteur antropologie Iris ten Have uit wat deze keus voor de VS betekent en waarom Joe Biden geen beter persoon had kunnen benoemen.
Dr. Harald E. L. Prins, visueel antropoloog en emeritus hoogleraar aan Kansas State University, bestudeert sinds 1981 de inheemse bevolkingen van Amerika. Negen jaar lang werkte hij voor de Mi’kmaq stam, een Inheems Amerikaans volk in het grensgebied tussen Canada en de Verenigde Staten. Zodoende kent hij de cultuur van deze inheemse samenleving binnen de Amerikaanse. Ook verdiepte hij zich in de dynamiek tussen ecologische en politiek-economische belangen van de Indian country. Deze beslaat groot (230,000 km2) en gefragmenteerd gebied, met twee miljoen inwoners verdeeld onder 574 federaal-erkende stammen, tribes.
Zodra ons Zoom-gesprek begint, geeft Prins me een rondleiding door zijn houten huis in Maine. Vanuit het raam zie ik de Kennebec-rivier wild stromen, ze strekt zich uit over een breed stuk land; aan de overkant begint een bos dennenbomen. Prins laat inheemse artefacten zien in zijn studeerkamer, zoals rituele maskers, jachtwapens en gevlochten tassen. Daarna ploft hij neer in een cadeau van Maya’s: een hangmat uit Guatemala.
Meer dan een quotum
Voor wie het nieuws de laatste paar weken volgde was de benoeming van Deb Haaland voor de positie van Amerikaanse Minister van Binnenlandse Zaken bijna niet te missen. Krantenkoppen prezen Haaland als de eerste Inheemse vrouwelijke volksvertegenwoordiger in het Congres van de Verenigde Staten. Biden vertelde tijdens zijn overwinningsspeech op 7 november dat zijn kabinet het “meest diverse in de geschiedenis” zal worden.
Haaland beperken tot enkel haar inheemse afkomst als ware het het behalen van een gewenst minderheids quotum, doet tekort aan wat ze allemaal gepresteerd heeft. Behalve haar inheemse achtergrond – ze is lid van de Laguna Pueblo stam uit New Mexico – maken andere aspecten van haar leven haar nog aantrekkelijker voor deze invloedrijke positie. Haaland bezit eigenschappen en levenservaringen waar vele Amerikanen zich mee zullen identificeren of respect voor hebben. “Deb Haaland is een formidabele vrouw. Ik kan me voor deze tijd geen beter gekwalificeerde persoon voor de rol van minister voorstellen dan zij,” vertelt Dr Prins.
Doorzetter
Haaland heeft werkelijk hard moeten werken om op deze positie terecht te komen. Haar doorzettingsvermogen kent geen grenzen: zo rent ze sinds haar veertigste marathons. Als alleenstaande moeder studeerde ze naast haar baan. Op haar vijfenveertigste behaalde ze haar juridische titel aan de University of New Mexico, met specialisatie in Indiaans Recht.
Een belangrijk detail dat Haaland ook aantrekkelijk voor de rechtse politieke vleugel maakt: ze is wat men noemt een “military-brat”: opgegroeid in een militaire familie. Haar vader was een majoor bij de commandotroepen in de Vietnamoorlog. Hij werd onderscheiden voor heldhaftigheid met de “Silver Star.” Haaland kent en begrijpt dus de militaire cultuur van haar land. Daarnaast draagt Haaland bij aan het streven om meer vrouwen in de politiek te hebben. “Ik dacht bij mezelf, boy, Biden had werkelijk geen betere keuze kunnen maken!” zegt Dr Prins enthousiast.
Schade
De schade die regering-Trump aan de inheemse Amerikaanse bevolking heeft toegebracht is zowel fysiek als emotioneel: natuurgebieden die historisch aan hen toebehoorden werden vernield en hun stem werd terzijde gelegd. Onder Trump kwam er een einde aan de jaarlijkse White House Tribal Nations Conference. Deze was oorspronkelijk opgezet om een gesprek te voeren over het verbeteren van de leefomstandigheden van inheemse bevolkingen.
Inbegrepen in Trump’s ‘America First-’ doctrine was het doorzetten van het bouwen van oliepijpleidingen, de Dakota Access en Keystone Pipeline. Deze lopen dwars door inheemse heilige grond en bedreigen de waterreserves van deze bevolkingen. Tijdens Barack Obama’s presidentschap werden de plannen van deze controversiële en milieuonvriendelijke plannen mede dankzij protesten gestaakt, maar Trump gaf er weer groen licht voor.
‘Wie denkt dat er een eenvoudig antwoord is op de uitdaging die Deb Haaland te wachten staat is een dromer’
Het ministerie van Binnenlandse Veiligheid vernielde heilige grond, onder andere een begraafplaats van de Tohono O’odham-voorouders op Monument Hill, door een grensmuur te bouwen tussen de VS en Mexico. Hiervoor zag Trump af van de Native American Graves Protection Act en liet hij dynamiet op de heilige grond gooien.
Het is een hoopvolle geruststelling dat bij Haaland en Biden duurzaamheid hoog in het vaandel staat.
Machtige positie
Zodra de benoeming van Haaland is bevestigd, waar volgens Dr Prins weinig twijfel over is, zal zij het eerste inheems Amerikaanse stamlid zijn die dit ministerie leidt. Haar collega Sharice Davids, lid van de Ho-Chunk stam, zal opnieuw de enige inheems Amerikaanse vrouw zijn in het Amerikaanse Congres.
De hoogste Amerikaanse regeringspositie ooit ingenomen door een inheems Amerikaans stamlid was door Charles Curtis, lid van de Kaw-stam. Hij had, net als Haaland, witte voorouders en diende als vice-president onder de Republikeinse president Herbert Hoover (1929-1933).
Je zou denken dat een vice-president grotere invloed heeft dan de minister van Binnenlandse Zaken. “Het ironische is,” legt Dr Prins uit, “dat de minister van Binnenlandse Zaken veel meer bestuurlijke macht uitoefent, zeker op het gebied van de bescherming van inheems erfgoed.” De minister besluit over zaken aangaande drie belangrijke federale instellingen. Dit zijn het Bureau of Indian Affairs, het Bureau of Land Management en de National Park Service. Verreweg het grootste deel van dit enorme gebied ligt ten westen van de Mississippi. Hier liggen de meeste en grootste Indianenreservaten, en Haaland komt ervandaan. Haar afkomst uit deze regio zal haar nog goed van pas kunnen komen.
Diverser dan mensen denken
De Verenigde Staten zijn een bipolair land. Naast het verschil tussen de Democraten en Republikeinen, bestaat er ook een grote kloof tussen stadsbewoners en plattelandsbewoners. “Wat mensen, ook in de Verenigde Staten, vaak niet beseffen is dat lang niet alle inheemse Amerikanen links en milieuvriendelijk zijn. Er is een veel grotere politieke diversiteit dan men vaak veronderstelt,” zegt Prins. Momenteel hebben vier inheemse Amerikanen zitting in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden: twee mannen en twee vrouwen. Beide vrouwen zijn Democraat, de mannen Republikein (van wie één Trump-aanhanger). Ook binnen Indian country zelf is er tegenstelling. Er zijn traditionalisten die de natuur willen beschermen, maar ook zakelijker ingestelde stamleden. Zij hebben economische prioriteiten zoals ontginning, mijnbouw, en olie- of gasboringen en pijpen. Met het geld dat verdiend kan worden beogen ze een hogere levensstandaard in de reservaten waar veel schrijnende armoede heerst.
Enorme last op de schouders
Haaland zal behendig moeten manoeuvreren, gezien de complexe en tegenstrijdige belangen, zowel in Indian country als in de enorme natuurgebieden. Natuurbescherming is niet altijd rendabel. Hele staten zijn financieel afhankelijk van inkomsten gerelateerd aan het exploiteren van de grondstoffen op federaal beheerde gebieden onder haar bestuur. Het beschermen van de natuur in deze gebieden zal de levens van mensen mogelijk aantasten. “Deb Haaland is zich bewust van wat er op het spel staat,” aldus Prins. De tegenstand die Haaland te wachten staat zal komen van westelijke, landelijke staten. Daar wonen ranchers met weiderechten en mijnwerkers wiens inkomen van het gebruik van inheems land afhangt. “Wie denkt dat er een eenvoudig antwoord is op de uitdaging die Deb Haaland te wachten staat is een dromer,” stelt Prins. “Mensen onderschatten de ingewikkelde veelheid van Indian country altijd. Ik kan het weten omdat het al veertig jaar mijn werk is.”
Geen toverstok
Haaland heeft geen toverstokje om de fouten van het verleden uit te wissen. Maar er is werkelijk hoop voor een beter behoud van de natuur en het respecteren en in stand houden van de inheems Amerikaanse culturen. Prins: “De positie is verbluffend verbeterd. Maar de strijd is nooit voorbij.”
Met medewerking van Eva Prakken.