Redacteur film Liselotte Glerum keek de documentaire I Am Greta van Nathan Grossman over klimaatactiviste Greta Thunberg. ‘Het toont wat voor beweging een jong meisje kan starten, maar ook wat het met haar doet om de hele wereld op de schouders te dragen.‘
Regisseur Nathan Grossman mocht vanaf het begin de jonge klimaatactivist Greta Thunberg van dichtbij volgen en maakte een intiem portret van een jong meisje met grote idealen. In I Am Greta leren we Greta en haar beweegredenen beter kennen. Hoe is het voor een tienermeisje om in één klap het meest geliefde en meest gehate persoon tegelijkertijd te zijn?
Thunberg is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een icoon. In 2019 werd ze uitgeroepen tot person of the year door het Amerikaanse Time Magazine. Ze reisde de hele wereld over, per trein en boot, om aan wereldleiders de ernst van klimaatverandering uit te leggen.
Een moderne Pippi Langkous
Regisseur Grossman werkte eerder al mee aan een documentaire over een ander Zweeds icoon – voetballer Zlatan Ibrahimović. De regisseur was net bezig met een korte reportage over activistische kinderen, toen hij de 15-jarige Greta tegenkwam.
Spijbelend van school, zat ze tegenover het parlementsgebouw in Stockholm. Greta viel op met haar twee lange vlechten, gele regenjas en een strakke blik op haar gezicht. Ze leek haast een moderne Pippi Langkous. Al snel vormde zich een groep jongeren om Greta heen, die samen met haar op vrijdag spijbelden van school om aandacht te vragen voor de klimaatcrisis. De media pikten het verhaal op; duizenden jongeren gingen de straat op tijdens de zogeheten fridays for future.
De kritische kijker zal zich tijdens het zien van de documentaire afvragen hoe al die trein- en bootreizen betaald worden, en of het maken van de film niet juist voor meer CO2-uitstoot zorgde
Die scènes zorgen voor kippenvel in de film: de beelden van massa’s jongeren van over de hele wereld met kleurrijke protestborden, laten zien dat Greta’s boodschap serieus wordt genomen. Tenminste, door de jongere generatie.
Mannen in pak
Want tijdens alle klimaatconferences waar Greta spreekt, worden er – volgens haar – niets anders dan loze beloftes gedaan door mannen in pak. Dat is dan ook de worsteling die tijdens de documentaire centraal staat. Greta reist stad en land af om haar boodschap over te brengen aan de wereldleiders, maar Grossman laat in de film zien dat deze leiders enkel lief knikken, enthousiast applaudisseren, om vervolgens tijdens de koffiepauze weer terug te gaan naar de orde van de dag. Zelfs als Greta met tranen in haar ogen de leiders van de Europese Unie smeekt om tot actie over te gaan, is applaus het enige waar ze mee over blijft.
De kritische kijker zal zich tijdens het zien van de documentaire afvragen hoe al die trein- en bootreizen betaald worden, of het maken van de film niet juist voor meer CO2-uitstoot zorgde en waarom Greta’s moeder nooit meegaat naar de conventies. Het lijkt alsof filmmaker Grossman er expres voor heeft gekozen om deze onderwerpen achterwege te laten, gezien de enorme hoeveelheid ogen die op Greta gericht staan.
I Am Greta laat zien wat een enorme beweging een jong meisje in haar eentje kan starten
Intiem portret
Maar het is wel duidelijk dat Grossman er vanaf het eerste moment bij was. Zo is het hem gelukt om een intiem portret te maken van een enorm gesloten meisje dat liever niet geportretteerd wilde worden.
Grossman weet Greta’s kwetsbaarheid goed vast te leggen tijdens de intieme momenten tussen vader en dochter. Als Greta ter voorbereiding van een speech nogmaals de tekst wil checken op grammaticafoutjes, pakt vader Svante de laptop af. Ze moet nu ophouden, het is goed zo.
Hij is Greta’s baken en dat is hoognodig. Door het syndroom van Asperger reageert en communiceert Greta op een bijzondere manier. Svante zorgt ervoor dat zijn dochter wat eten binnenkrijgt tussen de optredens door. Dat gaat soms gepaard met lange discussies over bananen en flesjes water. Hij is dan ook enorm ontroerd als hij vertelt over de lange weg die Greta gewandeld heeft om te zijn waar ze nu is. Hij is ongelooflijk trots op zijn dochter, die pesterijen en depressies heeft doorstaan.
Haatberichten
Je houdt van Greta, of totaal niet. Ze krijgt te maken met een dagelijkse dosis aan haatberichtjes, aangesticht door zowel kranten als wereldleiders. Gelukkig kan ze er enorm om lachen, zo ook te zien in een prachtige scène waarin Greta een haatbericht voorleest aan haar vader.
Wat I Am Greta sterk maakt, is dat de film grotendeels vanuit Greta’s standpunt gemaakt is, waardoor de kijker zich goed in haar kan inleven. Door constant de strakke gelaatsuitdrukking op Greta’s gezicht te volgen, krijg je als kijker het gevoel dat je snapt wat ze voelt.
Dat zorgt er uiteindelijk voor dat je niets anders dan Greta een hele dikke knuffel wil geven. Vooral als ze tegen het einde van de film huilend en uitgeput op een zeilboot zit, midden op de woeste Atlantische Oceaan, onderweg naar de grootste klimaatconferentie van de wereld. I Am Greta laat zien wat een enorme beweging een jong meisje in haar eentje kan starten, maar ook wat het met iemand doet om de hele wereld op je schouders te willen dragen.