Vanaf deze week rijdt het openbaar vervoer in Nederland weer volgens de gebruikelijke dienstregeling. Reist iedereen écht alleen als het noodzakelijk is? Redacteur Anna Wester zocht het uit.
Vanaf deze week zou het openbaar vervoer weer volgens normale dienstregeling moeten gaan rijden. Er is een heel boekwerk aan maatregelen voor het gebruik van het OV opgesteld. Zo is iedereen vanaf 13 jaar verplicht een mondkapje te dragen en is het gebruik van het OV alleen toegestaan als het strikt noodzakelijk is. Kunnen we erop vertrouwen dat iedereen zich aan de regels houdt, of is egoïsme toch iets menselijks waar we niet omheen kunnen?
De afgelopen weken kwamen er al genoeg krantenkoppen voorbij; “Te druk op de Veluwe, provincie sluit paden en routes“, “Te druk met Hemelvaart“, “Reizigers weigeren te volle trein te verlaten“. Door het versoepelen van de corona-maatregelen lijkt het erop dat men het in één klap beu is om alle regels strikt op te volgen. Men is het zat, wil de deur weer uit, en wil iets leuks doen.
OV voor vrijetijdsbesteding
Hoewel het openbaar vervoer volgens de regel alleen voor noodzakelijkheden gebruikt dient te worden, lijkt het er nog niet op dat dit gebeurt of zal gebeuren. In een vragenlijst onder ruim 50 jongvolwassenen en volwassenen kwam naar voren dat gedurende de coronacrisis ruim 40 procent gebruik gemaakt heeft van het openbaar vervoer. Slechts 11 procent van de mensen gaf aan dit voor het werk gebruikt te hebben, en 11 procent voor studiedoeleinden. Bijna 50 procent van de respondenten geeft aan te verwachten dat zij vanaf 1 juni weer gebruik zullen maken van het openbaar vervoer. Hierbij geeft een groot deel van de respondenten aan het openbaar vervoer te zullen gaan gebruiken voor het werk (ongeveer 30 procent). Toch geven veel van de respondenten aan dat ze verwachten het OV te gaan gebruiken om naar vrijetijdsbestedingen te reizen (32,4 procent) of om familie te bezoeken (29,7 procent).
Normaliter zijn studenten goed voor een derde van alle reizigerskilometers in de trein en voor de helft van alle kilometers in de bus, metro en tram. Door het gedeeltelijk heropenen van de universiteiten, hogescholen en mbo’s, zal er een toename zijn van het aantal studenten in het openbaar vervoer. Uit de vragenlijst kwam naar voren dat ongeveer 38 procent van de respondenten verwacht het OV te zullen gaan gebruiken om van en naar hun studie te reizen. Al zullen de lessen buiten de spitstijden georganiseerd worden, zal er per onvermijdelijk een grote toename aan OV-gebruikers komen.
Goed voorbereid
Zal het niet te druk worden in het openbaar vervoer? Hoe kan de veiligheid van het personeel in het openbaar vervoer nog gewaarborgd worden? Ik sprak een planner van de NS over de maatregelen die vanaf 1 juni van kracht zijn in het openbaar vervoer. Hij leek positief te zijn over de komende tijd.
Hoe kan de veiligheid van het personeel in het openbaar vervoer nog gewaarborgd worden?
“We zijn goed voorbereid op de herintreding van de reguliere dienst. De treinen zijn aangepast. Zo zijn er stoelen afgeplakt die niet gebruikt mogen worden. Op de grote stations zal de afdeling veiligheid een oog in het zijl houden. Ik verwacht dat het zal meevallen. Het zal ongetwijfeld iets drukker worden, maar veel mensen zullen nog vanuit huis werken, dus daar hebben we dan weer geen extra passagiers aan. Ik denk ook dat het aantal vrijetijdsreizigers mee zal vallen. Mocht het toch te druk worden, dan zullen we maatregelen nemen. De treinen zullen dan niet vertrekken.”
Ondanks de positieve instelling van deze NS-medewerker lijken de cijfers uit de vragenlijst toch een minder positief beeld te schetsen. Het lijkt erop dat de treinen toch weer vol zullen stromen, wat handhaven moeilijk maakt. Het is belangrijk dat het openbaar vervoer beschikbaar blijft voor mensen die hier noodzakelijk gebruik van moeten maken. Echter lijkt het erop dat men het eigen belang toch voorop stelt aan het algemene belang van de samenleving. Het is afwachten wat dit voor consequenties heeft voor het verdere verloop van de corona-maatregelen.