De Britse parlementsverkiezingen van morgen vormen een nieuw hoofdstuk in de brexit-saga. Er heerst nog altijd veel onzekerheid. Redacteuren Dim Berendse en Juliët Boogaard spraken drie direct betrokken studenten en vroeg wat de brexit straks voor hen betekent.

Malou van der Veld (23) studeert Product Design aan de London South Bank University

Toen Malou anderhalf jaar geleden verhuisde van Leicester naar Londen, had ze nog nauwelijks iets gehoord over de brexit. “Mijn Britse medestudenten uit Leicester hadden bijna allemaal niet gestemd.” Haar docenten in Londen hoorde ze nooit, terwijl die wel heel sociaal betrokken zijn. Langzamerhand gaat het in Londen steeds meer over de brexit. “Londenaren zijn echt boos”, zegt Malou. De mogelijkheden om in het buitenland te studeren zijn voor Britse studenten een stuk minder geworden. Maar ook voor Europeanen die willen werken in het Verenigd Koninkrijk wordt het lastig.

“Als de brexit doorgaat en je na het afronden van je studie wil gaan werken, moet je werkgever aantonen dat een Brit jouw werk niet zou kunnen doen”, legt Malou uit. Haar Europese vrienden in de horeca zouden makkelijk vervangbaar zijn door Britten. Malou moet een formulier invullen zodat ze na de kerst het land weer in mag. “Dat voelt nogal vreemd als je hier werkt en ook nog huur, collegegeld en belasting betaalt. Waarom zou ik het land niet in mogen als ik hier gewoon woon? Ik ben deel van deze maatschappij.” Maar voor de Londenaren blijkt de boosheid nog groter. “Zij vinden dat hun toekomst is weggenomen door conservatieve stemmers”, zegt Malou.

“Het is niet meer het mooie Verenigd Koninkrijk dat beter was dan alle andere landen.”

Vorig jaar ontwikkelde Malou voor haar studie een app over hoe ze jongeren meer kon laten stemmen. “Toen ik de cijfers zag van hoeveel jongeren daadwerkelijk stemden, schrok ik behoorlijk. Die aantallen waren echt schandalig laag.” De verkiezingen spelen inmiddels een grotere rol onder de studenten. “Zelfs de jongeren die nog niet eens mogen stemmen roepen via sociale media anderen op om wel naar de stembus te gaan.”

Labour-leider Jeremy Corbyn zegt in zijn nieuwe ‘manifest van hoop’ binnen zes maanden een oplossing voor de brexit te kunnen vinden door het volk opnieuw te laten stemmen. Malou ziet dat graag gebeuren. “Maar uit een poll van een jaar geleden bleek dat de meerderheid nog steeds een brexit zou willen. Bij heel veel Britten zit volgens mij nog die victoriaanse trots, terwijl het land inmiddels zo ver achter ligt. Kijk bijvoorbeeld naar hoeveel mensen op straat wonen. Het is een vuilnisbelt, het ziet er niet uit. Waarom zouden de Britten weg willen uit de EU? Het is nu niet meer het mooie Verenigd Koninkrijk dat beter was dan alle andere landen.’’

De sociaal-economische situatie is er in sommige buurten in Londen de laatste jaren niet op vooruit gegaan. Dat uit zich volgens Malou ook in een steeds grotere kloof tussen jong en oud. “Jongeren en ouderen hebben geen respect meer voor elkaar. Ze leven niet meer echt samen. Ze leven zelfs in buurten los van elkaar. Overal waar jongeren wonen, is het trash. Twee kilometer verderop zijn er allemaal schone straten met oude conservatieven in witte huizen. In het straatbeeld zie je de politieke tweedeling. Onderweg naar school lijkt het alsof ik door drie steden fiets.’’

Nicholas Burman (27) studeert Cultural Analysis aan de Universiteit van Amsterdam

De Britse student Nicholas Burman zit in zijn laatste studiejaar. Voor hem zal er daarom weinig veranderen na de brexit. Maar Nicholas maakt zich wel zorgen over de volgende generatie Britse studenten die elders op het continent wil studeren. Waar hij nu evenveel collegegeld betaalt als de Nederlandse student, zal dat met een no deal-brexit ruim vijf keer zoveel worden voor Britse studenten. 

Als Nicholas in die situatie terecht was gekomen, had hij van zijn masterstudie af moeten zien. Dat heeft deels te maken met zijn studiegebied. “Er zijn hier wel bepaalde studies of specialisaties die je ergens anders niet vindt, maar je kunt je afvragen of je 9000 pond per jaar wil betalen voor een studie in de geesteswetenschappen, zonder concreet arbeidsperspectief. Dat geld heb ik niet.”

“De enige studenten die straks nog een poging op een avontuur in het buitenland kunnen wagen, zijn studenten met geld.”

De lage studiekosten in Nederland zijn voor Nicholas een van de redenen geweest om in Amsterdam te studeren. “Ik heb altijd alles zelf moeten betalen. In het Verenigd Koninkrijk was dat onmogelijk geweest zonder een hoge studieschuld op te lopen.” Hij is dan ook bang dat vooral de minder fortuinlijke studenten het zullen moeten ontgelden. “Ik kon hier studeren door nét rond te komen. De enige studenten die straks nog een poging op een avontuur in het buitenland kunnen wagen, zijn studenten met geld. En die zijn in het Verenigd Koninkrijk ook al verzekerd van kansen en mogelijkheden.”

Hoewel Nicholas in de studiebanken weinig last zal hebben van de brexit, kan het op andere manieren wel van invloed zijn op zijn leven. Nu hoeft hij nog niet voor een visum te betalen, maar straks misschien wel, bijvoorbeeld als het Verenigd Koninkrijk de douane-unie verlaat. Daarnaast kan het aantal uren dat hij mag werken gelimiteerd worden. En ook dat treft vooral studenten die moeite hebben om rond te komen. “De limiet op werkuren hangt af van het soort werk dat je doet”, legt Nicholas uit. “Professioneel werk valt daar over het algemeen niet onder, maar in het weekend achter de bar staan, wat veel studenten doen, bijvoorbeeld wel.”

Nicholas is bang dat de Nederlandse universiteiten op deze manier het pad van de Britse universiteiten zullen volgen en zo minder divers worden op het gebied van sociale klasse. De universiteitsbanken zullen slechts gevuld zijn met studenten uit hogere klassen. Dat is, zeker op de geesteswetenschappenfaculteit, een tweevoudig probleem, aldus Nicholas. “Je behandelt in de studiezalen kritische theorie en maatschappelijke problematiek, waarmee je een bepaald systeem in twijfel trekt. Maar tegelijkertijd is je universiteit een instituut dat datzelfde systeem propageert. Ook limiteert het de verschillende ideeën en ervaringen die in een werkgroep naar voren komen, wat me ongunstig lijkt voor discussies.”

Fay Phyllis (21) studeert geschiedenis en antropologie aan de Goldsmiths University of London

Fay kwam een jaar geleden aan in Londen. Alle regels en voorschriften voor Europese studenten waren op dat moment al onder voorbehoud. De brexit was aanstaande. Maar dat was voor haar geen reden om te twijfelen of ze hier wilde studeren. “Dat was vooral omdat ik een dubbel paspoort heb. Mijn moeder is Brits. Dat gaf mij altijd wel een soort van rust. Als het uitkomt kan ik mijn Britse paspoort tevoorschijn halen.”

De brexit is voor Fay de afgelopen tijd enorm vaag geweest. ‘‘Het parlement weet volgens mij ook niet altijd waar het mee bezig is. Het eerste jaar was vooral heel grappig. Elke dag op het nieuws was er weer een new episode of brexit. Het was toen nog te vaag om over te discussiëren. We grapten er vooral over.’’ Dit studiejaar is alles anders. “Sinds Theresa May is opgestapt is de discussie tussen studenten veel vuriger geworden.’’

“De brexit staat symbool voor hoe mensen over elkaar denken in dit land. Na de verkiezingen is er geen weg meer terug.”

De studenten op de universiteit beginnen zich steeds steeds meer zorgen te maken, merkt Fay. Studeren in het buitenland kan straks lastig worden. “Het voelt voor mij echt als een privilege dat ik hier drie jaar kan studeren en vervolgens weer rustig naar Amsterdam kan gaan.’’ De grootste angst bij haar medestudenten ligt in de manier waarop het Verenigd Koninkrijk zich aan het ontwikkelen is. “De brexit staat symbool voor hoe mensen over elkaar denken in dit land. Na de verkiezingen is er geen weg meer terug.’’

Door haar dubbele paspoort hoeft Fay zich niet druk te maken over een mogelijke toekomst in het Verenigd Koninkrijk. “Maar door dit hele gebeuren rondom de brexit weet ik dat mijn toekomst niet in het Verenigd Koninkrijk ligt.’’ 

Bij het eerste raadgevende referendum over de brexit hebben veel jongeren niet gestemd. “Wij waren vooral boos op de oudere mensen omdat wij de dupe van hun beslissing zouden zijn. Aan de andere kant kregen wij te horen dat we niet kwamen opdagen voor de stemming. Omdat we daar nooit echt een antwoord op hadden, heerste er een soort schaamte.” Volgens Fay zijn studenten nu een stuk gemotiveerder om elkaar ertoe te bewegen om te stemmen. ‘“Elke avond staan buiten bij de universiteit mensen met pamfletten om je te laten registreren, zodat je kunt stemmen.”

[paytium name=”Form name” description=”Donations”]
[paytium_field type=”open” label=”Onze studenten dragen vrijwillig bij aan Red Pers. Vond je
dit een goede productie? Sponsor dan onze koffie (€2,50), https://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.pngvergadering (€10) of grotere
investering. Dankjewel!” default=”2,50″ /]
[paytium_total label=”Steun ons voor” /]
[paytium_button label=”Doneer” /]
[/paytium]