Voor het eerst in de geschiedenis telt Nederland meer niet-gelovigen dan gelovigen. Desondanks zijn er jongeren die zich geroepen voelen tot religieus leiderschap. Marco Bijdevaate (25) is één van hen. De hippe Groningse student wil dominee worden. Rockster-dominee welteverstaan. Redacteur Koen de Groot interviewde hem over zijn roeping, zijn geloof en zijn kijk op onze individualistische samenleving.

Ha Marco, was dominee worden als kind al je droom?

“Nee, maar ik ben wel gelovig opgevoed. Zelf merkte ik rond m’n tiende voor het eerst dat ik ook geloofde. Toen ik zeventien was ben ik een opleiding tot grafisch vormgever gaan doen. Daarna besloot ik om de opleiding Kunst en Economie te gaan volgen. Het eerste jaar was leuk, maar in het tweede jaar kwam ik er achter dat mijn opleiding thema’s benadrukte die wrongen met mijn eigen waarden. Thema’s als individualisme bijvoorbeeld, en het feit dat de opleiding was gericht op zo efficiënt mogelijk werken. Dat vond ik lastig en daarom ben ik met mezelf in gesprek gegaan: in hoeverre stond ik nog achter de dingen die ik deed? Ik besefte dat het individualisme voor veel problemen in onze samenleving zorgt, maar geen oplossingen biedt. Mensen hebben een ander verhaal nodig.”

En dat verhaal is het verhaal van het christendom?

“Kort gezegd wel ja. Een aspect dat in het christendom namelijk heel belangrijk is, is dat de nadruk niet op het zelf, maar op de gemeenschap ligt. Je staat er in het leven niet alleen voor, de kerk en Jezus staan om je heen. Voor mij was het ook niet zo’n hele rare stap om theologie te gaan studeren. Ik dacht vanuit mijn achtergrond als grafisch vormgever al veel na over hoe je verhalen vertelt. Tegelijkertijd was ik op zoek naar woorden om die verhalen kracht bij te zetten. Na verloop van tijd vielen de puzzelstukjes in elkaar en dacht ik: ik kan ook hét Woord vertellen natuurlijk, als dominee. Kort daarop heb ik een leap of faith gewaagd en ben ik theologie gaan studeren in Groningen.”

Waarom achtte jij jezelf geschikt voor het beroep van dominee?

“Dat had denk ik voornamelijk te maken met de gesprekken die ik heb gehad met God, anderen en mezelf. Toen ik Kunst en Economie studeerde begon ik veel na te denken en te bidden. Eigenlijk reflecteerde ik op mezelf en op mijn leven. Het voelde alsof ik alsmaar rondjes aan het rennen was op een rotonde, bang om een afslag te nemen. Totdat ik besefte dat ik niet per se één afslag hoefde te kiezen. Ik zou ook gewoon midden op die rotonde kunnen gaan staan en anderen de weg kunnen wijzen.”

“Het is echt nice om te merken dat God door mij heen werkt.”

Is dat ook wat een dominee doet in jouw optiek? Mensen helpen om de juiste richting te vinden?

“Ja, eigenlijk wel. Als dominee is het belangrijk dat je dienstbaar bent. Je staat zowel aan de onderkant van een kerkelijke gemeente als dat je een leidinggevende positie inneemt. Ik denk dat je mensen op heel veel verschillende manieren kan helpen, ieder mens bewandelt immers zijn eigen weg naar God. Dominees kunnen daarbij een belangrijke rol spelen, zeker wanneer mensen vastlopen.”

“Het is als het oude beeld van de herder”, vervolgt Marco glimlachend. “Als dominee leid je de kudde, maar je zorgt ook voor elk schaap. Dienstbaar leiderschap dus, in navolging van Christus.”

Dominee is geen alledaags beroep. Hoe reageren mensen als je op een feestje iemand spreekt en zegt dat je predikant wilt worden?

“Vaak vertel ik er bij dat ik rockster-dominee wil worden. Daarmee bedoel ik dat ik al mijn vaardigheden op een grote hoop wil gooien en uiteindelijk met mijn gitaar boven op die grote hoop wil staan, om zo het Woord te verkondigen met de talenten die ik heb gekregen. De naam rockster-dominee haalt bovendien het stoffige beeld weg dat mensen hebben van een predikant. Ik ben sowieso niet bang om mensen [buiten de kerk, red.] uit te leggen wat ik doe en een open gesprek over het geloof en het christendom te voeren. Soms denken mensen dan dat ik hen wil bekeren, maar dat onderwerp probeer ik eigenlijk altijd wat uit te stellen. Waar het mij om gaat is dat ik anderen kan laten zien wat ik zelf zo mooi vind aan het geloof.”

Wat houdt dat geloof voor jou dan precies in?

“Het grondbeginsel van mijn geloof is een tekst uit Johannes 14, waarin staat dat God aan een plek voor mij in de hemel bouwt. Tegelijkertijd bouwt hij ook aan mijzelf. Dat merk ik dagelijks. Bijvoorbeeld in hoe ik theologisch gevormd word, maar ook door gesprekken vrienden die niet geloven. Het is heel fijn om te merken dat God door mij werkt, dat is echt nice.”

Zijn er ook momenten dat je twijfelt aan je geloof?

“Natuurlijk! Wat is geloof zonder twijfel? Uiteraard heb ik twijfel ervaren en dat doe ik soms nog. Maar over het algemeen probeer ik dat los te laten en te vertrouwen op het feit dat zelfs wanneer ik God lijk los te laten, Hij mij niet loslaat. Wat ik daarin heel mooi vind is dat je Christus ook kan ervaren in de mensen om je heen, ook wanneer je soms Christus zelf niet ervaart.”

Tegelijkertijd hoor ik weleens dat een studie theologie voor meer twijfel dan geloof zorgt.

“Ja, dat kan ik me voorstellen. Als je theologie gaat studeren verdiep je je in tekstreceptie, overlevering, tekstkritiek en dergelijke. Je wordt dan wel met de neus op de feiten gedrukt. Hoe kan het bijvoorbeeld dat Mozes zijn eigen dood heeft beschreven? Dat kan je natuurlijk tot twijfel aanzetten, zeker als je daar niet zo goed mee om weet te gaan.”

Marco grijnst: “Mijn eigen idee is altijd: wat kan er misgaan als ik elke dag de Bijbel lees? Alle kennis die ik tijdens mijn studie opdoe kan ik gebruiken om het evangelie te vertellen. Bijbelverhalen zijn nog steeds zeer relevant voor ons in 2019. Door die verhalen heen spreekt God en geeft hij mensen houvast en hoop. Ook nu.”

Waar hoop jij zelf op?

“Ik hoop dat ik elke dag meer mag leren over de Bijbel en dichter naar God toe mag groeien, samen met mijn studiegenoten. Ik zit nu in het derde jaar van mijn bachelor en daarna wil ik door met de master. Nadat ik het vak homiletiek [de leer van het preken, red.] heb behaald mag ik ook voorgaan in diensten. Daar zie ik echt naar uit. Ik hoop dat er uiteindelijk een mooie gemeente komt waar ik dominee mag worden en waar ik kan laten zien hoe mooi het christelijk geloof is. En dat ik uiteindelijk rust mag vinden op m’n rotonde.”