Dat GroenLinks goed scoort bij jongeren is duidelijk, maar de andere grote winnaar van de provinciale statenverkiezingen, is Forum voor Democratie. Hoe doen zij het eigenlijk bij jonge stemmers?
De winst van ‘Forum’, zoals de partij ook wel genoemd wordt, kwam niet uit de lucht vallen. In de polls kwam FvD al sterk naar voren, en in het afgelopen jaar bleek FvD de snelst groeiende partij van Nederland. Zo heeft de partij binnen een jaar meer leden dan coalitiepartijen als D66 en VVD. Ook JFvD, de jongerenpartij van FvD, groeit gestaag en heeft ondertussen 5500 betalende leden. Binnen zes uur na openstelling van de aanmelding sloten zich al duizend ‘lavendelkindjes’ aan, zoals GeenStijl ze al snel noemde. Ter vergelijking: jongerenpartij de Jonge Democraten (D66) heeft 6500 leden, en Dwars, de jongerenorganisatie van GroenLinks, telde begin dit jaar 4200 leden.
Aantrekkingskracht
De sterke groei van de jongerenpartij van Baudet kent meerdere verklaringen. Enerzijds is het de uitstraling van de voorman en de partij: jong, academisch, duidelijk en niet gauw onder de indruk. Baudet positioneert zich als anti-establishment en geeft af op de ‘elite’. Anderzijds is de partij inhoudelijk aantrekkelijk voor veel jongeren. Rechts gedachtengoed wordt vakkundig salonfähig gemaakt: duidelijke nationale grenzen om onze christelijke cultuur te beschermen tegen ‘homeopathische verdunning’ van de bevolking door immigratie. Baudet is een ‘romantisch nationalist’, waarbij hij zijn publiek meeneemt naar vervlogen tijden waarin “men nog trots kon zijn op onze cultuur.”
De partij lijkt het vooral te moeten hebben van kiezers tussen de 35 en 64 jaar
De aantrekkingskracht van Het Forum ligt in het welbespraakt uiten van trots voor een eerder Nederland, voordat arbeidsmigranten, mensen uit de voormalige koloniën en vluchtelingen hun plek ‘opeisten’ in de Nederlandse samenleving. Wat hun electoraat verder aanspreekt is naast een duidelijke ideologie, ook duidelijke standpunten over de Europese Unie, klimaatverandering en de achteruitgang van het onderwijs. Punten waar jongeren in Nederland hun mening veelvuldig over geven.
Kritiek
Vice ging vorig jaar undercover om te kijken hoe deze groeiende groep geëngageerde jongeren eruit ziet. Selma Franssen is in haar stuk kritisch over het publiek dat afkomt op een FvD-debattraining. Ze typeert de deelnemers als “enigszins onnozel tot ronduit eng”. De kritiek dat de FvD-stemmer ‘eng’ zou zijn, is niet nieuw. Zo kreeg Baudet in 2017 al kritiek vanwege een ontmoeting met Jared Taylor, een alt-right ‘racist’. Prominenten binnen FvD, zoals Ramautarsing, werden eerder ook als ‘racistisch’ weggezet wegens raciale uitspraken.
Nu de verkiezingen voorbij zijn en Baudet in zijn overwinningsspeech uiteenzet waar de partij voor staat, is de kritiek nogmaals hevig opgelaaid. Het voorlopige dieptepunt in deze kritiek is de publiekelijke doodsbedreiging van een activiste. Baudet reageerde sussend.
Jongeren stemmen geen Forum
Aanhoudende kritiek op de partij kon Baudet niet afhouden van een klinkende zege, zodat Het Forum nu de grootste partij in de Eerste Kamer is. Uit onderzoek van IPSOS blijkt dat er relatief weinig jongeren zijn die FvD stemmen. De partij lijkt het vooral te moeten hebben van kiezers tussen de 35 en 64 jaar. Met name studenten stemmen niet op Forum: slechts 6 procent van hun kiezers is 18 tot 24 jaar oud. Ter vergelijking: van alle stemmen op GroenLinks is 30 procent niet ouder dan 34 jaar en bij D66 is dat zelfs 41 procent.
Jongeren weet de partij echter nog niet goed aan zich te binden
Als het gaat om opleidingsniveau is het beeld niet eenduidig. Een derde van de kiezers is hoogopgeleid, een kwart is laagopgeleid, de rest van de FvD-stemmers ligt daartussen. Opnieuw is het aantal hoogopgeleiden bij GroenLinks (58 procent) en D66 (67 procent) veel hoger. Het is niet verwonderlijk dat de kiezers zich niet veel aantrekken van kritiek op het FvD: bijna 80 procent geeft aan op Baudet te stemmen, niet om waar zij zelf voor staan, maar als tegenstem tegen het huidige kabinetsbeleid.
Forum scoorde evenredig tijdens de afgelopen twee verkiezingen: door heel Nederland zetelt de jonge partij zich in het provinciale pluche, waardoor de partij de grootste zal worden in de Eerste Kamer. Jongeren weet de partij echter nog niet goed aan zich te binden. Het moet blijken in de volgende, landelijke verkiezingen, of dit deel van het electoraat zich dan wel laat verleiden door de dynamische en duidelijke, maar ook veelvuldig bekritiseerde Baudet.