De Provinciale Statenverkiezingen zijn – met thema’s te klein voor de regering, maar te groot voor de gemeentes – een beetje de student onder de verkiezingen: ze vallen tussen wal en schip. Toch is het, ook als student, belangrijk om morgen naar de stembus te gaan. Redacteur Marthe van Bronkhorst sprak hierover met John van Harten, woordvoerder van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb).
Als we kijken naar de partijprogramma’s van de grote partijen dan is het met de vermelding van de woorden ‘student’, ‘universiteit’ en varianten daarop slecht gesteld. Bij het programma van de PvdA Noord-Holland bijvoorbeeld wordt ‘student’ nergens vermeld; ‘hbo’ komt eenmaal, ‘mbo’ tweemaal en ‘stage’ driemaal voorbij. In het D66-programma staat twee keer ‘universiteit’ en één keer ‘hbo’ en ‘mbo’. Het verkiezingsprogramma van de CDA in Noord Holland staat bij het schrijven van dit stuk nog niet volledig online. Maar in de conceptversie van het programma tikt de teller driemaal ‘mbo/roc’, tweemaal ‘hbo’ en tweemaal ‘student’. In het partijprogramma van de VVD in Noord Holland komen deze woorden in zijn geheel niet voor.
Kortom, waarom zou je morgen, als student, bij de Provinciale Statenverkiezingen gaan stemmen? Die noodzaak lijkt misschien in eerste instantie niet geheel duidelijk, zeker niet wanneer je totaal geen mening hebt over de bouw van een Google-datacentrum in een willekeurig weiland of de droeve staat van de enige brug van Burgerbrug. Maar wegen, groen en trekpleisters in de provincie waar je leeft hebben namelijk ook invloed op jouw leven. En hoe. John van Harten, woordvoerder van de Landelijke Studentenvakbond, legt uit.
In hoeverre zijn studenten en opleidingen eigenlijk een verkiezingsthema van de Provinciale Statenverkiezingen?
“Langzaamaan steeds meer”, zegt van Harten. “Er zijn nu in Nederland circa zevenhonderdduizend studenten die ouder zijn dan 18 jaar en dus stemrecht hebben. Zij moeten serieus worden genomen.” Hij voegt toe: “We zien wel dat de verkiezingen voor studenten wat toegankelijker worden gemaakt. Een voorbeeld: er is nu een stemwijzer speciaal voor jongeren online. Hou dat vooral in de gaten!”
Welke studententhema’s zijn er te noemen bij de Provinciale Statenverkiezingen?
Van Harten: “Allereerst het klimaat. Niet alleen scholieren hebben hier massaal over geprotesteerd; het onderwerp leeft ook zeker onder studenten. En juist over klimaat en milieu hebben de Provinciale Staten veel te zeggen [zoals besluiten over kolencentrales, windmolens, natuurgebieden, red.].”
Daarnaast is het openbaar vervoer een hot studententhema. Vragen die spelen zijn: zijn er nachtbussen in de streek waar je woont en hoe zijn de aansluitingen van onderwijsinstellingen naar het centrum?” Een derde studententhema dat van Harten noemt is opleidingen en stageplaatsen. “De Provinciale Staten kunnen bijvoorbeeld zelf stageplaatsen bieden of hier met bedrijven over bemiddelen. Denk verder aan grote festivals [als het Bevrijdingsfestival of SAIL, red.], musea en winkelcentra.”
De LSVb ziet D66 totaal niet als de onderwijspartij
Maar wat nu te stemmen als student? Red Pers legt Van Harten drie casussen voor op basis waarvan partijen het verschil kunnen maken in de Provinciale Staten, en geeft stemadvies op basis van de partijprogramma’s.[vc_row 0=””][vc_column width=”1/2″][vc_column_text 0=””]
Casus 1: De gezonde student in Rotterdam
Marthe: “Ik ben student in Rotterdam en wil zo gezond mogelijk leven. Overal om me heen rijden vervuilende auto’s. Aan de ene kant wil ik in mijn stad blijven wonen, ook al zijn er weinig woningen. Aan de andere kant wil ik ook in het park en in de natuur een rondje kunnen joggen. Op wie moet ik stemmen?”[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_message message_box_color=”sky” icon_fontawesome=”fa fa-quote-left”]
De slogans
Het imago van de Provinciale Statenverkiezingen is vrij stoffig, en dat begint allemaal met de slogans. Dus laten we eerst eens de slogans beoordelen. Spreken ze jonge mensen aan? Helaas. Bij de PVV voelen we ons een dame op leeftijd (“Uw vrijheid, uw geld, uw mening!”), het CDA neemt ons terug naar de kleuterklas (“Goedemorgen!”). De SP komt met een Robin-Hoodkreet (“Tijd voor Rechtvaardiheid!”), de PvdA speelt in op de angst ( “Zéker zijn! Sterk! Sociaal!”), GroenLinks blijft op de Obamatour (“Voor verandering!”), de SGP komt met de paradox “Constructief met een open Bijbel”. Alleen de VVD speelt slim in op het impulsieve adolescentenbrien (“Kansen creëren én benutten!”).
[/vc_message][/vc_column][/vc_row][vc_row 0=””][vc_column 0=””][vc_column_text 0=””]Van Harten: “Dat ligt helemaal aan wat je belangrijk vindt. Als het milieu het belangrijkst voor je is, is het in het algemeen verstandig om een partij te kiezen die dit ook hoog op de agenda heeft staan. Hetzelfde geldt voor wonen.”
Heeft het milieu jouw hoogste prioriteit? GroenLinks. GroenLinks wil (net als de SP, de PvdA en 50PLUS) Rotterdam en The Hague Airport herinrichten als natuurgebied. GroenLinks wil ook weilanden vol zetten met zonnepanelen.
Heeft wonen jouw hoogste prioriteit? PVV of VVD. De PVV wil in het groen en de duinen kunnen bouwen en staat wonen in vakantiehuizen toe. De VVD wil bijbouwen in de stad. Voor natuur en recreatie wil de VVD een kunstmatig aangelegde zandbank voor de kust – de Zandmotor – benutten en deze verder verstevigen.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row 0=””][vc_column width=”1/2″][vc_message message_box_color=”sky” icon_fontawesome=”fa fa-pencil”]
Hoe stem je dan?
Je zou het niet denken, maar de Provinciale Statenverkiezingen zijn behoorlijk studentvriendelijk. Stemmen word je al verschrikkelijk makkelijk gemaakt. Je hoeft niet met een boemeltreintje naar de pa en ma in de provincie, je stemt gewoon vanuit de provincie waar je nu staat ingeschreven. Sterker nog, op je campus zelfs. Je kunt stemmen buiten college-uren. En, voor de echte chaoot: je mág ook komen aanzetten met je verlopen ID-kaart, mits deze niet langer dan 5 jaar verlopen is.
[/vc_message][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text 0=””]
Casus 2: Student in de kop van Noord-Holland
Marthe: “Ik woon in Den Helder en ik wil studeren. De dichtstbijzijnde hbo-opleidingen zijn voor mij in Leeuwarden (2 uur reizen) of in Amsterdam (1,5 uur). Ik kies voor Amsterdam. Ik wil het liefst op kamers, maar die zijn schaars en duur. Ook moet ik een stageplaats vinden. Op wie stem ik? Ben ik het beste af bij ‘onderwijspartij’ D66?”[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row 0=””][vc_column 0=””][vc_column_text 0=””]Van Harten: “De LSVb ziet D66 totaal niet als de onderwijspartij. Studeren, zeker in de Randstad, is gewoon ontzettend duur. D66 heeft destijds ingestemd met de invoering van het leenstelsel. De psychologische druk om te studeren is daardoor verhoogd, maar de minister [Van Engelshoven, red.] ontkent dat. Als je leenangst hebt en liever geen hoge (studie)schuld maakt, kun je ervoor kiezen om thuis te blijven wonen en te stemmen op een partij die openbaar vervoer gratis en sneller wil aanbieden. Als je het liefst op kamers wilt wonen in Amsterdam, dan moet je kiezen voor partijen die inzetten op studentenhuisvesting.”
Ben je van plan om nog even thuis blijven wonen? CDA. Het CDA wil het vervoer verbeteren, zodat studenten meer in de provincie blijven wonen. Daarnaast wil het CDA toeristen naar buiten Amsterdam lokken (naar de polder, ook wel ‘the Amsterdam Wetlands’), om verdere gentrificatie tegen te gaan. Verder zet het CDA in op meer stageplekken, voornamelijk in de landbouwsector.
Wil je in Amsterdam op kamers? PvdA. De PvdA wil naar eigen zeggen ‘bouwen, bouwen, bouwen.’ Net als de SP wil ze ook de toewijzing en leegstand van huizen in voornamelijk Amsterdam aanpakken, en richt zich daarmee minder op het platteland.
Wil je kunnen studeren in je eigen stad, oftewel, een extra opleiding in de kop van Noord-Holland? SP. De SP maakt van beschikbaarheid van onderwijs in de provincie een thema. Vier jaar geleden beloofde de Ouderenpartij Noord-Holland dit ook al, echter zonder resultaat.
Casus 3: De reizende hbo- of mbo’er buiten de Randstad
Marthe: “Ik ben een student uit Ede en moet voor de kunstopleiding die ik volg naar Utrecht. Doordeweeks reis ik gratis, in het weekend heb ik korting. Dan besluit ik over te schakelen naar een opleiding op mbo-niveau. Nu mag ik helemaal niet meer gratis reizen. Op wie moet ik stemmen?”
Van Harten: “Er is eigenlijk geen enkele partij die goed opkomt voor deze groep: de mbo’ers. Dat is een heel pijnlijk punt. De reisproducten bijvoorbeeld zijn er niet voor álle studenten: meerderjarige mbo’ers hebben géén gratis reizen. Als je blijft studeren, maar je stapt over van hbo naar mbo, verlies je dit dus ook. Ook voor studenten die een mbo-opleiding volgen en 18 worden verandert er financieel heel veel. Dit staat amper op de agenda en kan veel beter.”
Is het studentenreisproduct een belangrijk thema voor je? Geen enkele partij. Voor de Provinciale Statenverkiezingen profileert geen van de partijen zich specifiek op dit thema. De SP daarentegen pleit al jaren voor gratis openbaar vervoer voor minima.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]