Het Verenigd Koninkrijk heeft een trotse traditie van politieke studentenverenigingen. Hoe kijken zij naar de naderende Brexit? Redacteur Piet Ruig onderzocht de impact van Brexit op de studentenpolitiek, en sprak met Emily Slatter, president van King’s College London Conservative Association.
De Britse politiek wordt nog altijd totaal gedomineerd door Brexit. De impasse in het Britse Lagerhuisis nog steeds niet doorbroken, nu gisteravond Theresa May haar Brexit-deal opnieuw niet door het parlement kreeg. Ondertussen bereikte de verdeeldheid binnen de grote partijen een hoogtepunt toen afgelopen maand in elf kamerleden zich van Labour en the Conservatives afsplitsten. Met nog twee weken te gaan voor 29 maart, de deadline voor de ‘artikel 50’-procedure, is het nog steeds niet duidelijk of het May gaat lukken om een overeenkomst door het Britse parlement te krijgen. Als dat niet lukt, is het onduidelijk wat de volgende stap is: de procedure uitstellen, een no-deal Brexit, of toch een nieuw referendum.
De huidige patstelling komt grotendeels voort uit de verdeeldheid binnen de twee grote partijen. Brexit splijt namelijk zowel het sociaaldemocratische Labour als de Conservative Party. May kan hierdoor als ‘Tory’ premier niet op de steun van de European Research Group rekenen, een verzameling Conservative kamerleden die van mening zijn dat haar deal het Verenigd Koninkrijk te dicht bij de EU houdt. Labour, aan de andere kant, is ook verdeeld tussen voor- en tegenstanders van Brexit. Sinds kort steunt de partij een tweede referendum, voornamelijk om verdere afsplitsingen van anti-Brexit kamerleden te voorkomen, nadat Labour acht zetels verloor aan de nieuwgevormde ‘Independent Group’.
Kampen bij elkaar houden
De landelijke politiek staat dus op zijn kop, maar hoe leeft dit onder studenten? In het VK spelen vooral studentenverenigingen een belangrijke rol in de studentenpolitiek. Volgens Emily Slatter, de huidige president van de King’s College London Conservative Association (KCLCA), is de tweedeling van Brexit ook onder haar leden buitengewoon voelbaar.
“Ondanks dat de studentenverenigingen geen officiële verbinding hebben met de nationale partij, ervaren wij precies dezelfde verdeeldheid over Brexit.” Slatter legt uit dat dit komt door de enorme belangstelling voor nationale onderwerpen onder KCLCA: “Er is een neiging tot verering van de nationale politiek en politici, en zo migreren dezelfde tegenstellingen naar onze vereniging.”
Dit maakt haar taak als president buitengewoon uitdagend: waar nationale en internationale media spreken over de mogelijkheid van een fatale breuk in de Conservative Party tussen pro- en anti-Europese facties, moet Slatter op de universiteit ook alle kampen bij elkaar houden. “Je hebt geen idee hoe vaak ik de Theresa May van King’s ben genoemd. Het is erg lastig om zoveel verschillende mensen tevreden te stellen.”
Bij Labour wordt het bekritiseren van het leiderschap veel eerder als verraad gezien, terwijl wij, net als de nationale partij, proberen ruimte voor onenigheid te behouden
Omdat de standpunten van de leden zo ver uiteenlopen, moet er ruimte voor debat blijven, waarin alle meningen worden meegenomen, vindt Slatter. “Ik moet daarin neutraal blijven, om als scheidsrechter tussen de verschillende belangen te kunnen optreden. Daardoor is er eigenlijk geen ruimte meer voor mijn eigen mening.” De KCLCA pakt dit anders aan dan de KCL Labour Society, volgens Slatter. “Daar hebben ze een veel meer hands-on approach in het corrigeren van de leden.” Ook hier ziet Slatter paralellen met de nationale politiek. “Bij Labour wordt het bekritiseren van het leiderschap veel eerder als verraad gezien, terwijl wij, net zoals de nationale partij, proberen ruimte voor onenigheid te behouden.”
Afwijkende mening
Dat Brexit voor onenigheid onder studenten zorgt is misschien verassend, aangezien zowel jongeren als mensen met een universiteitsopleiding massaal voor ‘Remain’ stemden. In beide groepen was minder dan dertig procent een voorstander van het Britse vertrek uit de EU. Brexit-aanhangers worden dan ook met een scheef oog aangekeken volgens Slatter: “In mijn ervaring reageert tachtig procent van de studenten met vijandigheid als je zegt dat je voor een Brexit gestemd hebt, en slechts twintig procent wil misschien met je in gesprek. Dat zijn er nog minder als je zegt dat je in eerste instantie tegen Brexit was, maar de democratische uitkomst van het referendum respecteert,” vertelt Slatter.
Het is modieus om Labour te stemmen, het idee is dat jonge mensen niet rechts horen te zijn
De Conservative Party is over het algemeen al een stuk minder populair onder jongeren dan haar tegenhanger. Minder dan een kwart van mensen onder de dertig stemt op de conservatieven. Hoewel ‘Brexiteers’ vaker Conservative stemmen, wijken Tory Brexiteers dus dubbel af van de norm onder hun medestudenten. “Als je pro-Brexit bent op een linkse universiteit als King’s kan dat een them-against-us-mentaliteit creëren. Hierdoor raken mensen nog verder verankerd in hun mening.” Slatter vreest dat de sfeer op King’s soms vijandig kan zijn naar rechtse studenten. “Het is modieus om Labour te stemmen, het idee is dat jonge mensen niet rechts horen te zijn. Dit zorgt voor polarisering, een alles-of-niets-sfeer, en mensen vergeten dat we maar studenten zijn, niet professionele politici.”
Beter debat
Dit speelt ook in het onderwijs zelf. Slatter studeert klassieke talen, maar zelfs voor haar gaat er nauwelijks een college voorbij zonder een referentie aan Brexit. Over het algemeen zijn docenten tegen Brexit, en dit zorg nog wel eens voor spanningen: “Als je docent weet dat je Conservative stemt of pro-Brexit bent, dan verandert dat toch hoe ze naar je kijken. Dat is ook onvermijdelijk, want het is natuurlijk logisch dat academici politiek betrokken zijn, en ze horen je ook uit te dagen. Toch blijft het lastig om het niet te persoonlijk laten worden.”
Ondanks haar zorgen over de uitsluiting van rechtse studenten en polarisatie, is Slatter niet negatief over de sfeer aan King’s College. Hoewel de impact van Brexit zeker gevoeld wordt, is er nog genoeg ruimte en respect voor verchillende meningen. “De docenten zijn niet helemaal neutraal, maar doen wel hun best.” Ook is er vaak een goede verstandhouding tussen studentenverenigingen: “Laatst hadden we een debat met een Iers-republikeinse vereniging, dat was buitengewoon productief.” Juist nu de nationale politiek zo verdeeld is, ziet Slatter het als haar missie om dit soort dialogen te blijven houden. “Wij als jongeren moeten proberen een beter soort debat te creëren.”