Toen Ryan Gravenberch afgelopen maand Clarence Seedorf afloste als jongst debuterende Ajacied aller tijden, schaarde hij zich in een rijtje talentvolle voetballers: Timothy Fosuh Mensah, Adam Maher en Kenny Tete. Spelers die werden uitgeroepen tot dé hoop van de vaderlandse voetbalnatie. Opmerkelijk is dat allen een deel van hun opleiding genoten bij de Amsterdamse amateurclub Zeeburgia. Wat is het geheim van deze club?
Op een zonnige maandagmiddag fiets ik tussen een mengelmoes van bomen en lelijke nieuwbouw het terrein op van Zeeburgia in Amsterdam Oost. In mijn ooghoek voltrekt zich een opmerkelijk schouwspel. Ik zie hoe een groepje jongens, nauwelijks de luiers ontgroeid, de wind van voren krijgt. “Je ziet het niet!” en “Wanneer leren jullie het nou eens!” hoor ik de trainer schreeuwen terwijl ik mijn fiets parkeer. Een stevige, en toch kenmerkende introductie van Zeeburgia zal later blijken.
Geïntrigeerd loop ik naar het veld toe en tik één van de vaders aan de kant op z’n schouder. De man, vader van één van de jongens van Zeeburgia onder 8 en zelf in een grijs verleden gescout door Vitesse Arnhem, benadrukt de professionaliteit van de club. Iets wat gedurende de middag een terugkerend thema zal blijken. “Hoewel de kinderen voetbal, net als bij ieder andere amateurclub, nog als spelletje beleven, worden ze zich er hier vroeg van bewust dat voetbal opofferingen en discipline vereist. Positiespel wordt er bijvoorbeeld vanaf de jongste jeugd al ingedramd, waar ze bij ‘normale amateurclubs’ op die leeftijd nog met z’n allen in de rondte rennen.” En verdomd, als ik nog een blik werp op het veld van de schreeuwende trainer zie ik hoe zijn pupillen met een positiespel bezig zijn waarin de bal in razend tempo wordt rondgespeeld.
Zeeburgia is het Ajax van de Amateurs
“Het is niet zomaar iets wat je erbij doet,” zegt een moeder verderop. “Van de jongens wordt veel geëist. Mijn zoon had vroeger nog wel de neiging snel aan te komen, maar met de drie zware trainingen die ze hier krijgen is dat niet meer aan de orde.” Als ik mijn ontdekkingsreis vervolg en een rondje maak langs de drie kunstgrasvelden die Zeeburgia rijk is, waan ik mij al snel op De Toekomst, het jeugdcomplex van Ajax. Overal zie ik spelertjes die zeer technisch vaardig zijn en dit alles lijken te koppelen aan een haast ‘on-amateuristische’ gedrevenheid. Nergens zie ik spelertjes lanterfanten, iedere oefening wordt in opperste concentratie en met grote gedrevenheid uitgevoerd. Illustratief is het beeld op veld twee, waar jeugdspelers al opdrukkend de clubslogan op de hekken kunnen zien: Vertrouwen, Discipline en Concentratie.
“Zeeburgia is het Ajax van de Amateurs,” zegt één van de trainers, terwijl hij nog een slokje van zijn koffie drinkt. Niet voor niets is de grootste club van Amsterdam ook sterpartner van Zeeburgia. Dit houdt in dat Ajax voorrang heeft op andere profclubs bij het uitnodigen van talenten uit Amsterdam Oost voor stages en in ruil daarvoor deelt de club voetbaltechnische know how met Zeeburgia. “Niets wordt hier aan het toeval overgelaten.”
Spelers dienen net als bij iedere willekeurige profclub talentendagen te doorlopen. Liefst 1200 spelertjes uit alle windstreken geven zich jaarlijks op, in de hoop zich in de kijker te spelen bij een profclub. Het verhaal gaat dat er op Zeeburgia meer scouts van betaald voetbalorganisaties (BVO’s) rondlopen dan ouders van Zeeburgianen. Jaarlijks worden er zo’n 30 jeugdspelers weggeplukt door BVO’s. Een ongekend hoog aantal binnen het amateurvoetbal.
Maar niet iedereen krijgt de kans het witte tricot van de club uit Oost te dragen. Pas wanneer een speler tot de beste vijf van zijn lichting behoort, wordt hij als goed genoeg beschouwd om bij de club te mogen spelen. Spelertjes die deze selectie overleven, zijn echter ver van binnen. Ook gedurende het jaar zijn ze constant aan evaluatie onderhevig. Dit alles om ervoor te zorgen dat de stap naar een BVO een kleine wordt. Zo is de club steevast terug te vinden in de top 3 van de KNVB-ranglijst voor amateur-jeugdopleidingen en spelen de beste jeugdelftallen bijna zonder uitzondering eerste en tweede divisie landelijk, de jeugdequivalenten van de Eredivisie en wat voorheen de Jupiler League was. “Spelers die terugkeren bij Zeeburgia na een uitstapje bij een profclub zeggen vaak hetzelfde: ‘Het opleidingsniveau ligt hier hoger.’”
Zeeburgia is een voorportaal voor een carrière in het profvoetbal
Een half uurtje later heb ik een gesprek met Roger Karamat Ali, hoofd operationele zaken en voorzitter jeugdopleidingen. Dat hij een Zeeburgia coryfee is blijkt uit het feit dat het interview tien minuten vertraagd wordt door alle clubleden die hem de hand wil schudden.
Het gesprek met Karamat Ali bevestigt mijn vermoedens: Zeeburgia kent geen geheim. Ik geloofde in het romantische idee dat Zeeburgia toevallig een onuitputtelijke bron van talent had gevonden, maar het tegenovergestelde blijkt waar. Zeeburgia is ‘een amateurclub in de vorm van een BVO’, zoals Karamat Ali zijn club zou omschrijven. Spelers wordt de juiste omkadering geboden om het beste uit zichzelf te halen, of dit nou in de vorm van voetbaltechnische trainingen is of in de vorm van huiswerkbegeleiding.” Het is een publiek geheim dat Zeeburgia een voorportaal vormt voor een carrière in het profvoetbal.
Hierdoor onstaat een self fulfilling prophecy, talentvolle jongens melden zich en masse aan voor de talentendagen en de club kan uit de talentenpoel vissen. Net als grote broer Ajax.