Tienduizenden belletjes ontving De Kindertelefoon afgelopen jaar. De populariteit van de hulplijn neemt alleen maar toe. Na bijna 40 jaar is De Kindertelefoon niet meer weg te denken uit de maatschappij. Hoe gaat deze organisatie met haar tijd mee? Ondanks de verrassende stijging in telefonisch contact, weten kinderen ook op het online forum elkaar te vinden.
Waarschijnlijk heb jij ook wel eens met ze aan de lijn gehangen, al was het maar voor de grap. Al generaties lang kunnen kinderen en jongeren met hun persoonlijke problemen terecht bij de organisatie. Dit ging niet altijd zonder problemen. De financiën zijn lang een pijnpunt geweest en meerdere keren stond de hulplijn op de rand van de afgrond, zelfs dit jaar nog. De Rijksoverheid besloot daarom de financiering over te nemen waardoor de organisatie voorlopig weer vooruit kan. De commotie die rond de organisatie ontstond, zette De Kindertelefoon weer even op de kaart, al is zij bij kinderen nooit weggeweest. Afgelopen jaar werd bijna 250.000 keer om hulp gevraagd, een groter aantal dan voorgaande jaren. Wat wel anders is dan vroeger: bijna 80% van het contact verliep via de chatfunctie op de website.
Bellen is, met name voor de huidige jeugd, een achterhaalde vorm van communicatie. Daar speelt De Kindertelefoon handig op in: de website biedt verschillende communicatiemanieren aan. Het belangrijkste middel is de chat, waar kinderen contact hebben met vrijwilligers en peer-vrijwilligers als ze daarnaar vragen. Peer-vrijwilligers zijn jongeren tussen de 15 en 19 jaar die jongeren van hun eigen leeftijd helpen. Via de chat geven vrijwilligers antwoord op vragen en bieden zij een luisterend oor. Deze manier van contact is vrijwel hetzelfde als de telefoonlijn. Wat de website anders maakt, is het forum. Hier helpen kinderen elkaar. De meest heftige problemen zijn online te vinden, bijvoorbeeld een jongen waarvan de moeder hem mishandelt of een meisje dat is verkracht, maar zich daar zo erg voor schaamt, dat ze het niemand vertelt.
Nieuwe communicatiemiddelen
De website biedt andere vormen van communicatie, maar dat betekent niet dat de telefoonlijn irrelevant is geworden. “Telefonisch contact is heel belangrijk. Ik merk toch dat je beter en sterker contact krijgt via de telefoon dan over de chat. Je krijgt veel meer informatie door de manier van praten vertelt vrijwilliger Fay (22). Om bij De Kindertelefoon te werken, ondergaan vrijwilligers een strenge controle waarbij gekeken wordt of de vrijwilliger wel op een gelijk niveau met de kinderen kan praten. Daarnaast leren ze tijdens de selectie gesprekstechnieken. Deze zijn verbaal makkelijker toe te passen dan via de chat. De telefoonlijn is een persoonlijkere vorm van contact. Hier kunnen kinderen alles anoniem en privé kwijt. De lijn is gratis om toegankelijk te zijn voor de jeugd. Eerder was dit niet zo, maar alle telefoonproviders hebben collectief besloten zich in te zetten om het telefoneren gratis te houden.
De telefoonkosten waren namelijk de hoogste kostenpost, mede doordat zoveel belletjes voor de grap zijn. “Ik heb alleen een keer gebeld met vriendinnen om rare vragen te stellen.” Een ander gehoord antwoord: “Zelf belde ik nooit, maar ik gebruikte het wel als een soort dreiging bij mijn moeder. Als ik iets niet mocht, zei ik: ‘nou, dan bel ik wel De Kindertelefoon’. Maar uiteindelijk heb ik dat nooit echt gedaan.” Jongeren die wel met een probleem bellen, voelen zich geholpen. Dat blijkt uit het jaarverslag van De Kindertelefoon zelf, maar ook mensen die vroeger belden zeggen dat de gesprekken prettig waren. “Een concrete oplossing voor een probleem krijg je niet, maar toen ik jong was en het gevoel had dat ik met niemand kon praten, bood De Kindertelefoon wel een luisterend oor. Zij probeerden met mij te bedenken wat ik kon doen. Omdat het anoniem is, kun je alles kwijt. Wel blijft het lastig dat ze je niet echt kunnen helpen.”
Geen klare antwoorden
“Ik kan er eigenlijk met niemand over praten,” is een veelgehoord probleem. De kinderdocumentaire ‘L I S T E N’ bestaat uit verschillende gesprekken met De Kindertelefoon. Grapjassen die een pizza bestellen, kinderen die graag een huisdier willen maar niet krijgen en jongeren die een luisterend oor nodig hebben vanwege hun moeizame thuissituatie, alles komt voorbij. Fay herkent dit: “Ik heb wel het idee dat ik veel kinderen help. Ook al is het maar een klein, lollig gesprekje, sommige kinderen hebben het gewoon even nodig dat er iemand naar ze luistert en vinden het al heel fijn als je ze gewoon serieus neemt en op een gelijkwaardige manier met ze praat.”
Het is niet de bedoeling dat de vrijwilligers de problemen op lossen. Ze hebben daarom geen kant-en-klare-antwoorden. Het doel is de kinderen zelf te laten uitzoeken wat ze moeten doen. “Een tijdje geleden had ik een gesprek met een meisje dat heel overstuur was omdat ze problemen had op school vanwege haar ADD. Haar leraren begrepen dit niet. Aan het eind van het gesprek was ze rustiger en wist ze hoe ze het allemaal zou gaan aanpakken. Ze zei dat ze dankbaar was en dat het gesprek haar echt had geholpen. Dat zijn wel gesprekken die een goed gevoel geven.” De chatfunctie zorgt ervoor dat kinderen met elkaar kunnen communiceren, maar de telefoonlijn geeft ze de optie om er zelf achter te komen wat het beste voor hen is. Dit maakt de telefoonlijn uniek en onmisbaar.