Uitgerekend in de week waarop onze euro’s nauw werden geteld, werd in de schaduw van het Binnenhof de nieuwe gulden gelanceerd. Meester in de rechten Sven Ake Hulleman lanceerde een nieuwe valuta die parallel aan de bestaande euro kan gaan functioneren.

Als u Hulleman niet kent als voormalig docent klassieke talen, dan misschien wel als voorzitter van zijn stichting Restschuld Eerlijk Delen (RED). Met RED gaat hij bancaire instellingen juridisch te lijf en poogt hij mensen met zware restschulden uit de problemen te helpen.

Die problematiek is eind vorig jaar nog door onze redacteur Max van Geuns aangestipt. Hij liet zien hoe anderhalf miljoen mensen in ons land te kampen hebben met hoofdpijn veroorzakende schulden. Om nog maar te zwijgen over de vele 55-plussers zonder baan en jongeren die maar moeilijk de economie kunnen bijbenen. Zodoende ziet Hulleman genoeg redenen om verder te bouwen op andere voorbeelden van complementaire valuta.

Zwitserse inspiratie

Zo hebben de Zwitsers al sinds 1934 de zogenaamde ‘WIR’-valuta (CHW), die momenteel door een krappe zestigduizend particulieren in Zwitserland wordt gebruikt om onderling zaken te doen en eventuele schokken van de Zwitserse frank (CHF) op te vangen. Met name een aanzienlijk deel – ongeveer tien procent – van het Zwitserse midden- en kleinbedrijf kan elkaar hierdoor onderling in WIR betalen.

Deze wedergeboorte van de oude vertrouwde munt lijkt een stap terug in de tijd. Niets is minder waar.

Dit systeem is ontstaan in het interbellum, toen er tijdens de economische crisis weinig liquide middelen voor investeringen voor handen waren. De zeven WIR-banken, met het hoofdkwartier in Bazel, scheppen onafhankelijk van de Zwitserse nationale bank hun eigen valuta. Op deze manier kan de binnenlands georiënteerde WIR onder andere als vluchthaven fungeren indien zich problemen voordoen met de internationaal opererende Zwitserse frank.

Guldenrenaissance

Zelf komt Hulleman met een vergelijkbare complementaire valuta. Hij heeft naar eigen zeggen bijna drie jaar lang tijd, geld en energie gestoken in een nieuw guldensysteem. Deze wedergeboorte van de oude vertrouwde munt lijkt een stap terug in de tijd. Niets is minder waar.

Het verse valutasysteem is een “analoge blockchaintechnologie” waarmee mensen hun “eigen soevereine waardepapieren” kunnen drukken. Analoog omdat deze gulden als het ware een papieren contract is waarop men zelf kan aangeven wat men bereid is te geven voor een bepaalde dienst of bepaald product . Via het digitale systeem kan iedereen een selfie ter verificatie aan zijn eigen biljet koppelen om het vervolgens zelf uit de printer te laten rollen en te gebruiken op een aangeboden guldenmarktplaats.

Het is, zoals Hulleman aan Thomas Bollen van Follow the Money vertelt, een time-based currency systeem waarin men met arbeid, uitgedrukt in tijdseenheid, betaalt. Voorbeeld: mocht ik een nieuwe kledingkast op marktplaats met mijn persoonlijk gedrukte gulden willen kopen, dan kan ik daarvoor in ruil twaalf uur bijles geven.

Anders dan bij andere try-outs van complementaire valutasystemen, zoals regionale munten of de Florijn, wordt deze gulden gedekt door een totale hoeveelheid van tweehonderd goudstaven à 12,5 kilogram met een dagwaarde van om en nabij de 85 miljoen euro. In tegenstelling tot bij grote valuta’s als de euro en Amerikaanse dollar, hebben gebruikers van de gulden dus in de toekomst de mogelijkheid om hun geld tegen een bepaalde hoeveelheid goud om te ruilen. Net als ten tijde van de goudstandaard, die door de zogenaamde Nixon-shock in 1971 rigoureus ten einde kwam.

Het is eerder noodzaak dan luxe om een zekerheidsventiel op de euro te bouwen

Nieuw vertrouwen?

De vraag is of het initiatief doorslaggevend kan zijn. De toekomst zal ons moeten vertellen hoe stabiel de euro in werkelijkheid is en hoeveel animo er voor alternatieven als die van Hulleman blijkt te zijn. Volgens Hulleman hebben we geen tijd te verliezen. Het is eerder noodzaak dan luxe om een zekerheidsventiel op de euro te bouwen.

Zo krijgen mensen die in de vergetelheid zijn geraakt door werkloosheid, moeilijk met de huidige stand van de economie meekomen of simpelweg hun vertrouwen in het monetaire systeem zijn verloren wellicht weer nieuw perspectief.

Voor meer informatie, kijk dit interview met Hulleman en financieel journalist Arno Wellens.