Hoe transparanter, hoe beter

Beeld: Redactie van de New York Times, 1942. Foto: Marjory Collins via Library of Congress

30 juni 2017, 11:00

Hoofdredacteuren twijfelen over de betrouwbaarheid van hun eigen krant of website, blijkt uit onderzoek. Maar betrouwbaarheid is een van de manieren om je te onderscheiden als medium. Wat is hier aan de hand?

Afgelopen week was het rapportenweek in de journalistiek. Zowel Reuters als Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) kwamen met een onderzoek over de journalistiek en haar gebruikers. Hoewel het rapport van SCP de plank behoorlijk misslaat, ze hebben bijvoorbeeld niet onderzocht via welke social media lezers bij de journalistieke websites terecht komen, is het rapport van Reuters ieder jaar weer een feestje.

Gebouw van de New York Times in New York. Foto: Geoff Livingston
Gebouw van de New York Times in New York. Foto: Geoff Livingston

Reuters doet elk jaar onderzoek in verschillende landen, of nou ja ze laten professoren journalistiek onderzoek doen in het land van herkomst en rapporteren daarover. Zo hebben Irene Costera Meijer en Tim Groot Kormelink van de Vrije Universiteit in Amsterdam het onderzoek in Nederland gedaan. In zijn rapport vat Reuters het journalistieke landschap van Nederland kort samen en licht er wat opvallende gebeurtenissen uit.

Zo namen de onderzoekers bijvoorbeeld het nepnieuws in Nederland onder de loep en kwamen ze tot de conclusie dat nepnieuws meer een mediahype is, dan een groot probleem voor de Nederlandse journalistiek. Het vertrouwen in nieuws en de journalistiek is in Nederland namelijk bovengemiddeld hoog: 51 procent van de respondenten zegt het nieuws te vertrouwen en 62 procent vertrouwt de media die ze gebruiken.

Veel freelancers

Allemaal goed nieuws, maar deze passage vond ik wel opvallend: As a result of decreasing resources leading to smaller newsrooms and a bigger dependency on freelancers, two-thirds of Dutch editors-in-chief report they fear a higher risk of violation of editorial independence than five years ago. (Reuters, Digital News Report 2017) De hoofdredacteuren maken zich dus druk over de betrouwbaarheid van hun medium door de toename van het aantal werkzame freelancers.

Op Nederlandse https://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.pngs werken steeds meer freelancers, niet alleen als redacteur maar bijvoorbeeld ook als vormgever, eindredacteur of beeldredacteur. Door het teruglopen van inkomsten worden https://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.pngs kleiner en maken ze meer gebruik van freelancers, wat zorgt voor een hogere kwetsbaarheid: ze hebben de freelancers niet altijd meer op de https://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.png zitten en weten niet altijd wat hun belangen zijn.

Mensen zijn eerder geneigd te betalen voor media die ze wel betrouwbaar achten

Als de hoofdredacteuren zelf al twijfelen over de betrouwbaarheid, waarom zou het publiek dan vertrouwen in het medium? Mijn oog viel op de passage omdat ik onlangs een artikel las over een Spaans onderzoek waaruit bleek dat redactionele onafhankelijkheid een belangrijke factor is in de keuze van lezers om wel of niet te betalen voor journalistiek. Wanneer er veel media zijn die onbetrouwbaar zijn, dan zijn mensen eerder geneigd te betalen voor de media die ze wel betrouwbaar achten.

Betrouwbaarheid

Hoewel het onderzoek niet rept over welke Nederlandse media door het publiek als betrouwbaar worden gezien, kunnen we daar zelf wel een loopje mee nemen. Een inkoppertje is de Correspondent, die erg transparant is over haar werkwijze, maar een ander medium dat hard aan de weg timmert is Follow the Money. Ze staan bekend om hun diepgravend onderzoek en zorgden voor het aftreden van VVD-partijvoorzitter Henry Keizer. En zoals ik in mijn vorige artikel schreef, is de NRC ook druk bezig met het verhogen van hun betrouwbaarheid door middel van het publiceren van de NRC Code, waarin de gedragsregels van hun journalisten staat beschreven.

Redactie van de Miami Herald. Foto: Bob East via Philip Meyer
Redactie van de Miami Herald. Foto: Bob East via Philip Meyer

Dus hoewel nepnieuws geen groot probleem is voor de Nederlandse media, aan betrouwbaarheid en transparantie kan nog flink wat gebeuren. Wist je bijvoorbeeld dat verschillende Persgroep-kranten (de Volkskrant, Morgen, Trouw, Algemeen Dagblad en Het Parool) artikelen uitwisselen? Wanneer je dus een artikel in de een van de kranten leest, kan het zijn dat het afkomstig is uit een van de andere kranten. Het is het resultaat van bezuinigingen op bijvoorbeeld correspondenten, maar de Persgroep is hier niet transparant over.

Bij Red Pers proberen we transparant te zijn over onze keuzes op bijvoorbeeld financieel gebied, redactionele keuzes of gedragscodes maar dat kan nog beter. Zijn er dingen die je zou willen weten over Red Pers? Laat je vraag achter in de comments of stuur mij een mailtje! Dan gaan we kijken hoe we Red Pers nog betrouwbaarder kunnen maken.

Steun Red Pers

Je las dit artikel gratis, maar dat betekent niet dat het Red Pers niets heeft gekost. Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.

Lees ook:

Zoeken

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.