Het is een van de meest voorkomende vormen van intimidatie jegens vrouwen. ‘Waarom kijk je zo boos?’, ‘Lach eens, schoonheid’, ‘Je bent veel mooier als je lacht’ en, veruit de meest irritante: je mondhoeken die door een willekeurige voorbijganger met duim en wijsvinger omhoog worden geduwd terwijl jij op je gemak jezelf staat te zijn. Waarom moeten vrouwen altijd vrolijk kijken?

De resting bitch face. De neutrale gezichtsuitdrukking (van vrouwen) die door anderen (mannen) geïnterpreteerd wordt als chagrijnig, arrogant en venijnig. Wie ook weleens chagrijnig kijkt zonder het te zijn, weet hoe vervelend het is als mensen hier een opmerking over maken. Maar naast dat het vervelend is, is de opmerking ‘wat kijk je boos’ een vorm van diep ingeworteld seksisme.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de aandoening van de resting bitch face niet gerelateerd is aan gender. Mannen hebben het even vaak en even ‘erg’ als vrouwen. Toch zijn het vaker vrouwen die worden beschuldigd van het hebben van een dergelijke gezichtsuitdrukking en zijn het meestal mannen die daar een opmerking over maken.

Stereotype

De seksistische lading van de resting bitch face zit om te beginnen al in de naam: bitch face. Bitch is een scheldwoord gericht aan vrouwen en wijst erop dat een boze blik geassocieerd wordt met de vrouw. Daarnaast, uitgaande van het genderbinaire model – waarin sekse wordt opgedeeld in ofwel man of vrouw- worden emoties over het algemeen vaker en heviger geuit door vrouwen dan door mannen. Dit is een stereotype, maar verklaart wel waarom vrouwen vaker emotioneel-geladen labels opgeplakt krijgen dan mannen. Hysterisch, opgewonden en kattig zijn daar voorbeelden.

Ook in het bedrijfsleven of in de politiek zien we dat professioneel gedrag van een machtige vrouwelijke bedrijfsleider/CEO wordt bestempeld als ‘bazig, terwijl dergelijk gedrag bij mannelijke leiders als vanzelfsprekend worden geacht.

Vrouwen als accessoire

Een tweede verklaring gaat over het verwachtingspatroon dat mannen én vrouwen hebben van vrouwen. In het Westen wordt van vrouwen over het algemeen verwacht dat ze ‘leuk’ zijn. Leuke, blije, lieve vrouwen zijn onschuldig en passief en vormen hierdoor geen bedreiging voor de mannelijke dominantie. Vrouwen die zich niet conform gedragen aan dit idee komen misschien te erg over als – bear with me – onafhankelijk en daardoor ervaren mannen het mogelijk als afwijzing. Dit idee is een residu uit de tijd dat vrouwen enkel fungeerden als accessoire voor de man, enkel op de wereld gezet om de behoeften van de man te vervullen.

De resting bitch face is dus een vorm van seskisme

De resting bitch face is dus een vorm van seskisme: een gezichtsuitdrukking die mannen en vrouwen hebben een ‘bitchface’ noemen, plus het reduceren van gedrag van vrouwen tot emotie in plaats van bijvoorbeeld, professionaliteit zoals bij mannen, plus vrouwen die niet lief lachen (naar mannen) bitches noemen, staat gelijk aan seksisme. Hoewel het gros van de vrouwen het niet zo bedoelt, moeten we ook rekening houden met de vrouwen die wél echt boos kijken.

Leven in een door mannen gedomineerde wereld waarin vrouwen moeten voldoen aan een bepaald verwachtingspatroon is nu eenmaal vermoeiend en buitengewoon frustrerend. Daarom is begrip tonen voor een vrouw een beter alternatief dan haar wederom herinneren aan de druk die op haar ligt om een zo klein mogelijke bedreiging te vormen.