Kun je met film een discussie starten over onderbelichte problemen omtrent toerisme en globalisering? DocuDoka, een tweemaandelijkse film- en discussieavond, probeert het.
Samen met Emiel Martens begon Reinier Vriend DocuDoka. Beiden docenten Media en Cultuur merkten dat bepaalde onderwerpen te weinig buiten het klaslokaal worden besproken. “We wilden de discussie die in de wetenschappelijke wereld bestaat, naar een breder publiek brengen,” zegt Vriend.
Het thema dat bij DocuDoka wordt aangehouden is de keerzijde van toerisme en globalisering. Zo zijn er onderwerpen aan bod gekomen als sekstoerisme en vrijwilligerswerk als een vorm van toerisme. “We willen films laten zien die niet vaak vertoond zijn in Nederland of juist nog nooit voor een internationaal publiek,” zegt Vriend.
Toeristen en vluchtelingen
Op 30 maart vond de vijfde editie van DocuDoka plaats in bar Doka, in de donkere kelder van het Volkshotel. Op de rode, leren stoelen zit een divers publiek, van jonge mensen die waarschijnlijk vaker te vinden zijn in het hippe Volkshotel tot oudere academici die niet weten waar ze moeten zitten.
De centrale vraag is die avond ‘Are tourists and refugees getting along?’ en de discussie wordt in het Engels gevoerd. “Dat doen we expres, zodat we een groter publiek kunnen bereiken,” vertelt Vriend. “We organiseren een avond over toerisme en vluchtelingen, waar zij ook mee kunnen doen met de discussie.”
Er worden voor de hoofdfilm een korte film en twee fragmenten van PowNews getoond. Hiermee wordt de verslaggeving rond de vluchtelingencrisis geïntroduceerd. Vooral het fragment van PowNews, waar wordt gedaan alsof het vluchtelingenkamp op Lesbos een toeristische attractie is, wekt veel geroezemoes op in Doka.
Afstand
De hoofdfilm Vakantie voor Iedereen vertelt het verhaal van vakantiepark Marina Beach. In de winter van 2015 besluiten de eigenaren om vluchtelingen onderdak te bieden in hun park. Nederlanders die al jaren vakantie vieren op Marina Beach, zijn hier niet blij mee.
De documentaire laat hun beweegredenen zien om afstand te houden van de vluchtelingen. Onder het publiek van DocuDoka is de spanning duidelijk merkbaar, en een grote zucht gaat door de zaal als een van de vakantiegangers zegt: “Het zijn net mensen.”
In Vakantie voor Iedereen wordt een kant van de vluchtelingencrisis getoond waar het Amsterdams publiek wellicht minder mee in aanraking komt. Uiteindelijk is de opvang op Marina Beach een succes: vluchtelingen en vakantiegangers kunnen prima samenleven.
Vooral de discussie na afloop zorgt voor veel spanning – dit laat maar weer eens zien dat academici, studenten, en filmmakers heel anders nadenken over verschillende problemen.
Onmenselijk
Volgens een vrouw uit het publiek schetst de eerste scene van de film een onmenselijk beeld van de vluchteling, door deze te beschrijven als deel van een grote migrantenstroom. Die kritiek zorgt voor irritatie bij filmmaker Mark Koster. De rest van de film laat juist zien dat we allemaal maar mensen zijn –vluchteling of vakantieganger.
Het is net Artis, dat je zo naar aapjes staat te kijken
“We horen onder de recreanten op Marina Beach voor de vluchtelingen pijnlijke en soms zelfs gevaarlijke uitspraken,” merkt vrijwilligster Rebecca Streng op, die met vluchtelingen op Lesbos werkt. Er is in het park nota bene en hek om de vluchtelingen te beschermen voor de recreanten. “Het is net Artis, dat je zo naar aapjes staat te kijken,” aldus een van de vakantiegangers.
Maar als de bewoners van het park met elkaar in gesprek gaan, komen ze erachter dat ze helemaal niet zo van elkaar verschillen. Daarmee eindigen de film en het debat toch optimistisch, mede dankzij inbreng van professor en filosoof Ruud Welten. “Dit is een hoopvol Nederlands verhaal,” zegt Welten. “Het opent een nieuw gesprek.”
Discussies aanwakkeren is precies wat DocuDoka doet. “Hopelijk kunnen we het publiek wat bijbrengen en uitnodigen om hun mening te geven.” Wat DocuDoka dus vooral uniek maakt, zijn de gesprekken tussen het publiek, filmmakers en de experts op verschillende gebieden van globalisering.
Op 15 april vindt het Ammehoela Filmfestival plaats. Reinier Vriend is een van de mede-organisatoren en de dag zal wederom gevuld zijn met uitgesproken films en interessante discussies. DocuDoka #6 is gepland op 16 mei.