Zo kritisch als de interviewers van Room for Discussion hun gasten graag ondervragen, zo verwonderd hingen de studenten afgelopen woensdag aan de lippen van Jan Terlouw. En niet zonder reden.

De wis- en natuurkundige, ex-politicus en schrijver heeft iets te zeggen en wel over de toekomst, niet die van hemzelf (“het zal mijn tijd wel duren”), maar van de jongeren die hij probeert te bereiken.

Terlouw kaart diverse problemen, soms lichtelijk gefrustreerd, aan. Van klimaatverandering, het dalende vertrouwen tussen mensen in de samenleving, tot de politiek zowel wereldwijd als in Nederland. “We kunnen bijna alles,” zegt Terlouw. “We konden een capsule laten landen, niet alleen op de maan maar zelfs op een komeet. Het is werkelijk niet te geloven. Maar we kunnen geen vrede bewaren. We kunnen ons DNA ontrafelen, maar de wapenhandel een beetje controleren zodat mensen elkaar niet verrot schieten, dat kunnen we niet.”

Bijna geërgerd praat Terlouw over het feit dat mensen geen ‘lange-termijngen’ hebben en dus niet goed omgaan met problemen van de toekomst. Toch is dit geen reden voor de 85-jarige schrijver om op te geven. Hij schrijft nog steeds romans, verschijnt regelmatig op tv en podia zoals deze in de Universiteit van Amsterdam, waar hij de volle zaal studenten kalm, maar serieus toespreekt. Er is namelijk hoop, zelfs voor één van zijn grootste zorgen op dit moment: het klimaat.

Het is oplosbaar

De verandering van het klimaat is een probleem dat nou juist wel lange-termijndenken nodig heeft, want ook al gaat het voor een mens relatief langzaam, de gevolgen van de opwarming van de aarde zullen desastreus zijn. “Het is echt heel ernstig,” zegt Terlouw. “Er zijn akkoorden in Parijs gesloten, maar die zijn echt het minimum van wat nodig is om misschien de temperatuurstijging onder die twee graden te houden. We zullen verder moeten gaan.”

Daar word ik vooral zo kwaad van!

Dat die extra stap (nog) niet gezet wordt, wijdt Terlouw aan de politiek, maar vooral ook aan de samenleving. Het probleem is namelijk oplosbaar. “Daar word ik vooral zo kwaad van,” zegt hij fel. Het is een politiek en maatschappelijk probleem, “maar de politiek kan het niet oplossen, als de bevolking niet mee komt.”

Daar zit zijn frustratie, want zo zegt hij: “We kunnen niet zeggen dat we het niet wisten, we weten het namelijk heel precies.” Maar daar put Terlouw ook hoop uit, volgens de oud-politicus is het namelijk economisch en technisch helemaal geen probleem om over te stappen op duurzame energie. De mogelijkheden zijn er, alleen mensen moeten het wel willen.

Sociaal en groen

Na de winsten die GroenLinks en D66 boekten bij de laatste verkiezingen is er volgens Terlouw daadwerkelijk een kans dat Nederland een kabinet met een sterke sociale en groene paragraaf krijgt. Dat is waar hij op hoopt. Echter voorspelt hij ook dat GroenLinks gaat constateren dat het niet lukt om een coalitie te vormen met de VVD. Rutte schuift het oplossen van het klimaatvraagstuk namelijk naar het bedrijfsleven, zonder veel bemoeienis van de overheid te willen, in tegenstelling tot Klaver.

Volgens Terlouw is het in principe goed om het bedrijfsleven een grote rol te geven om ‘groener’ te worden en klimaatverandering tegen te gaan. Maar de politiek moet de voorwaarde scheppen waaronder dat kan, namelijk door het creëren van een gelijk speelveld. De overheid moet de olieprijs omhoog brengen naar “de werkelijke en eerlijke prijs”. Hierdoor, voorspelt Terlouw, valt er met duurzame energie te concurreren en dus zullen bedrijven het gaan oppakken. “Zo lost dan inderdaad het bedrijfsleven het op, onder de juiste condities.”

De Nederlandse bevolking moet dit van de politiek eisen, vindt Terlouw. Hij richt zich daarin vooral op jongeren, want zij zijn de enige die daarin echt een belang hebben. Het is namelijk een probleem van de toekomst: “Er is één ding dat de jeugd gemeen heeft, en dat is de toekomst.”

Lees hier de verslagen over de interviews met Jeroen Dijsselbloem en Sylvana Simons.