Feminisme is cool, we zien het tegenwoordig overal terug in de modewereld. Op de catwalks floreren de T-shirts met feministische protestleuzen, en de kledingwinkels hangen er vol mee. Opzich is het goed dat het gedachtegoed aan awareness wint. Maar niet altijd voelt deze aandacht even gemeend.
Grote modehuizen richten zich alweer een aantal jaar op het feministische gedachtegoed, zie bijvoorbeeld deze Chanel show in 2014. Maar sinds er een presidentskandidaat –inmiddels president- die het normaal vindt om vrouwen by the pussy te grijpen is, is die aandacht gegroeid. Ook dat juist deze buitengewoon seksistische man het heeft gewonnen van een vrouw heeft het feminisme alleen maar meer aangewakkerd.
De Britse Elle begon in 2013 al een campagne om het woord ‘feminisme’ te rebranden, Vogue beschreef ‘feminisme’ als ‘het nieuwe zwart’ en de Financial Times concludeerde dat niet zozeer een kleur of vorm als wel een beweging de mode beheerst. Maar is al die aandacht van de modewereld voor het feminisme echter wel zo oprecht?
Dior’s feminisme
Nu al het meest besproken kledingstuk van dit voorjaar is het witte T-shirt van Dior met de tekst ‘We should all be feminists’, de titel van een Ted-talk en boek van de Nigeriaanse schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie.
Het T-shirt debuteerde afgelopen najaar op de catwalk in Parijs tijdens de eerste show van Maria Grzia Chiuri voor Christian Dior. Behalve de aanwezigheid van Adichie zelf en ‘haar’ T-shirt, was er weinig feministisch aan de show. Ondertussen hangt het shirt hangt in de winkel voor een slordige 550 euro.
Afgelopen Paris Fashionweek maakte Chiuri door middel van gender neutrale silhouetten alsnog een feministisch statement, dit keer op een Dior waardige manier. Toegegeven: vorige keer had Chiuri slechts zes weken de tijd om een show in elkaar te zetten. Maar wat is er nou zo feministisch aan een overdreven duur wit T-shirt met een gejatte slogan?
Luxe modehuizen verkopen wel vaker simpele producten voor veel geld, maar Dior heeft dit nog nooit gedaan. Hoewel een deel van de opbrengst gaat naar de Clara Lionel Foundation (Rihanna’s nonprofit organisatie voor wereldwijde educatie en zorg), lijkt dit meer een manier om te profiteren van de hernieuwde belangstelling voor het feminisme.
Vrouwenrechten volgens Zara
Zoals dat met alle veelbesproken kledingstukken van grote modehuizen gaat, hangen de streetwear winkels er nu vol mee. Topshop is zelfs een campagne begonnen genaamd #talkingtees voor shirts met teksten als ‘Feminist’ en ‘Female of the Future’. Ook Zara doet mee met een wit T-shirt met de tekst ‘Empowerment’ en H&M heeft een roze croptop met ‘Girls just wanna have fundamental human rights’ uitgebracht.
Hoewel dit allemaal leuk en aardig is, is het nogal twijfelachtig dat merken als Zara en H&M – die meerdere keren een boete hebben gekregen voor het schenden van mensenrechten in hun fabrieken – opeens kleding verkopen met politieke statements voor vrouwenrechten. Vrouwenrechten zijn immers ook mensenrechten en feminisme is niet alleen voor westerse vrouwen: maar voor deze merken lijken de statements dus selectief.
Neppe fangirls
Ook doet dit denken aan hype rondom Metallica T-shirts die H&M verkocht. Heavy metal is een wereld waarin trouwe fans en muzikanten elkaar steunen, zonder al te veel commerciële prikkels. Echter, de fast fashion wereld van H&M, Zara en soortgelijken kan daar niet verder van verwijderd zijn.
Daarnaast leiden dit soort hypes ertoe dat veel (jonge) meiden deze shirts dragen zonder dat ze enig idee hebben wat feminisme inhoudt en waar het voor staat. Net zoals de meiden die Metallica shirts dragen maar geen enkel nummer van de band kunnen opnoemen. De enige hoop hier voor feminisme is dat de kleding ervoor zorgt dat deze meiden geïnspireerd raken en zichzelf wél in dit gedachtegoed gaan verdiepen.