Schatzoeken in de Universiteit van Amsterdam

Beeld: Foto's: Tess Castelijn

18 januari 2017, 11:00

Auteur: Roxy Jongewaard

Op de Binnenstadscampus van de Universiteit van Amsterdam bevindt zich één van de belangrijkste openbare kunstwerken van Amsterdam. Located Text van Joseph Kosuth is tiendelig en immens, maar slechts een klein deel van de duizenden studenten weet ervan. Heb jij de tien plakkaten al gevonden? Wij helpen je een handje.

Located Text van Jospeh Kosuth werd in 1998 onthuld. Het bestaat uit tien leistenen plakkaten met citaten van beroemde wetenschappers. Stuk voor stuk zijn ze ooit verbonden geweest aan de Universiteit van Amsterdam. De plakkaten zijn verspreid over de Oudemanhuispoort en het Binnengasthuisterrein. | ”Wie het zelfde anders zegt, zegt iets anders.” – Paul Scholten

Joseph Kosuth is een wereldberoemde conceptuele kunstenaar. In zijn werk staat taal en haar betekenis centraal. Zijn werk bestaat uit ideeën en concepten, die hij uit in taal. Hoe de taal wordt weergegeven, verschilt per kunstwerk. De ene keer gebeiteld, de andere keer als schilderij uitgebeeld, dan weer geschreven. | ”Toen is in mij het bewustzijn ontwaakt dat een van de taken van de historicus, de man die schrijft over de mensen van vroeger, is de doden stem te verlenen. De doden moeten kunnen spreken en als men het spreken belemmert dan sterven zij tweemaal.” – Jacques Presser

De stellingen die Kosuth heeft uitgekozen gaan vooral over de openbaringen die de studenten op deze plek zullen krijgen. De uitspraken gaan over de taken van de academicus, maar vooral over de hartstocht waarmee wetenschap bedreven wordt. | ”De rijpheid van het woord; deze impliceert de rechtsbescherming der persoonlijkheid.” – Kurt Baschwitz

Kosuth heeft dit werk conservatiever en somberder vormgegeven dan hij gebruikelijk doet. In 1998 verklaarde hij dit te hebben gedaan om het karakter van de plek niet te veranderen. Hij nam een serieuze en klassieke stem aan, die aansloot bij zijn visie van de universiteit. | “Vanuit het tegendeel ziet men duidelijker wat er verandert.” – Norbert Elias

De sobere vorm versterkt bovendien de boodschap van de teksten. “Om de teksten en hun scandaleuze geschiedenis kracht bij te zetten, was het de beste manier om het zo conservatief mogelijk te presenteren,” aldus Kosuth in 1998. | ”Maar jij kunt me overdag alles schrijven wat bij je opkomt, zodat ik op de hoogte ben van de gedachten die in Engeland geboren zijn en de gedachten die in Frankrijk zijn geboren, alle gedachten zijn mijn landgenoten, want mijn gedachten zijn van alle landen.” – Belle van Zuylen

Het werk werd gemaakt in opdracht van de Universiteit van Amsterdam. Kosuth kreeg veel vrijheid in het maken van het werk en werd slechts door praktische zaken belemmerd. Het kunstwerk heeft uiteindelijk zes ton gekost. | ”Want het ware is de toetssteen van zichzelf en van het onware.” – Benedictus de Spinoza

De onthulling van Located Tekst moest enkele maanden worden uitgesteld. De vereniging van Vrienden van de Binnenstad en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hadden bezwaar gemaakt tegen het kunstwerk. Het zou de architectuur ernstig verstoren en de gekozen citaten zouden pretentieus en cryptisch zijn. | ”Menselijk samenleven is niet alleen leven met anderen, het is vooral ook leven met anderen die anders zijn dan wijzelf, bekend en toch vreemd.” – Trudy van Asperen

Het belang van Located Tekst zit in de vorm. Omdat het niet lijkt op andere openbare kunst, toont Kosuth toont het publiek een compleet nieuwe kunst. Eentje die je niet voorgeschoteld krijgt, maar waar je letterlijk en figuurlijk moeite voor moet doen. | “Het doel trekt hier de harten aan; het middel is product van het verstand.” – Tobias Michael Carel Asser

Located Tekst probeert de universiteit met de stad te verenigen door de kennis letterlijk buiten de muren te plaatsen. Ook zet het studenten aan tot het vergaren van kennis, omdat het werk steeds betekenisvoller wordt naarmate je meer van de citaten en hun auteurs weet. | “Zoals de oceaan de bron is van alle stromen, is in de geschiedenis het ontstaan en de ontwikkeling van alle vormen van wijsheid te vinden.” – Gerardus Vossius

Kijk dus nog een keer goed om je heen als je door de Binnenstadscampus heen loopt. Dit kunstwerk verdient het om opgemerkt te worden. | ”Wat waar is, waardeer ik; ik waardeer de auteur om zijn prachtige werk en de vroomheid ervan, hoezeer zijn geloof ook verschilt van het mijne.” – Caspar van Baerle

Bronnen:

http://www.artnet.com/artists/joseph-kosuth/

http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/2680294/1998/09/17/Joseph-Kosuth-Wij-werken-niet-voor-Walt-Disney.dhtml

http://www.volkskrant.nl/recensies/-vrienden-zetten-uva-kunst-voet-dwars~a463534/

Foto’s: Tess Castelijn

lees ook: