Columnist Eva Hofman gebruikt de juiste terminologie voor het vrouwelijk geslachtsorgaan. Dat stuit meer dan eens op onbegrip. “Toen ik onlangs in het Stedelijk Museum opmerkte dat een collectie mosselvormige tekeningen wel erg op vulva’s leek, proestte mijn vriendin het uit.”
“Zeg nooit ‘kutdag’”, zegt auteur Mineke Schipper in een lezing tijdens het symposium ‘De (on)macht van borsten, baarmoeders en vulva’s’ in De Balie. De vulva, zoals het vrouwelijk geslachtsdeel officieel heet, heeft volgens haar al te lang een negatieve connotatie. Bij het woord vulva steeg een voorzichtig gegiechel op uit de zaal. We zeggen meestal geen vulva, maar vagina.
Ik zeg vulva, maar daarmee ben ik in de minderheid. Ik ben ermee begonnen nadat ik (schandalig laat) leerde dat dat de correcte term is. Toen ik onlangs in het Stedelijk Museum opmerkte dat een collectie mosselvormige tekeningen wel erg op vulva’s leek, proestte mijn vriendin het uit. “Wat zeg je dat netjes.” Ze wist wel dat je dat zou moeten zeggen, maar ze vond het toch een beetje viezig. Alsof het pulseerde.
Zelf was ik een jaar of zeven toen ik erachter kwam dat er verschillende namen waren voor dat wat Schippers oma ‘de geheimenis’ genoemd schijnt te hebben. Het kwam door een tv-programma op Nederland 3, waarin al die namen werden opgesomd. Schuifdeurtjes, poes, voorbips. De hyperactieve presentator introduceerde een wetenschapper die mocht uitleggen waar al die namen vandaan kwamen. “Maar de échte wetenschappelijke naam is vagina, toch?” riep de presentator. De wetenschapper knikte.
Daar bleef het bij voor mij. Net als voor veel Nederlandse vrouwen, blijkt uit een filmpje dat het feministische Vice-kanaal Broadly begin dit jaar publiceerde. De verslaggever vraagt vrouwen in Amsterdam (vrouwen die uiterlijk overeenkomen met het publiek van die avond in De Balie) wat eigenlijk het verschil is tussen de vulva en vagina. Bijna alle ondervraagden moesten het antwoord schuldig blijven. Voor de duidelijkheid: de vulva is het hele ding, de vagina is slechts een van de gaatjes.
Komt het door ons onderwijs dat we dit collectief niet weten? De onderwerpen die mij van seksuele voorlichting op de middelbare school zijn bijgebleven zijn het condoom om de banaan, het bekijken van een bevalling, en de docent die met zijn ene hand een o’tje maakte en daar de wijsvinger van zijn andere hand doorheen stak. Dat was dan seks. Hij legde nog kort uit dat de G-spot waarschijnlijk niet bestond, dus daar hoefde je niet naar te zoeken, als man.
Daar ligt misschien het antwoord. Als seks een penis in een vagina is, doet de rest van het vrouwelijk geslachtsorgaan er niet zo toe. Dat de vulva complex is, net als seks, stond in mijn tijd nog niet in de lesboeken uitgelegd. Gelukkig hebben we nu Mineke Schipper om ons de details bij te brengen, en dat doet ze met verve. Wat een kutwijf.